Wyspiański, Stanisław [Habt ach!] Dug, Katarzyna Choromańska, Paulina Niedziałkowska, Marta Ostrowski, Piotr Fundacja Nowoczesna Polska Modernizm Liryka Wiersz Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez fundację Nowoczesna Polska z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów Elizy Hetkowskiej. Utwór powstał w ramach "Planu współpracy z Polonią i Polakami za granicą w 2014 roku" realizowanego za pośrednictwem MSZ w roku 2014. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania ww. informacji, w tym informacji o stosowanej licencji, o posiadaczach praw oraz o "Planie współpracy z Polonią i Polakami za granicą w 2014 r.". http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/wyspianski-habt-ach/ Stanisław Wyspiański, Pisma pośmiertne, II. Wiersze, fragmenty dramatyczne, uwagi, Kraków 1910. Domena publiczna - Stanisław Wyspiański zm. 1907 1978 xml text text 2013-01-14 polhttp://redakcja.wolnelektury.pl/media/cover/image/4120.jpg Painting QR code, Fabrice de Nola@Flickr, CC BY-SA 2.0 http://redakcja.wolnelektury.pl/cover/image/4120 Stanisław Wyspiański [Habt ach!Habt ach! --- wiersz, pisany do p. Adama Chmiela [historyka sztuki, żyjącego w latach 1865--1934 --- red. WL.] w lecie 1905 z Bad-Hall [uzdrowiska w Austrii --- red. WL.] pod wrażeniem ewakuacji Wawelu; drukowany częściowo w warszawskim piśmie ,,Świat". [W 1905 r. wojska Austriackie opuściły Wawel, w którym wcześniej stacjonowały --- red. WL.]] [Na odebranie Wawelu] Uwspółcześniono interpunkcję: Idą, --- --- stęp miarowy, --- -> Idą --- --- stęp miarowy ---; i pchnął do komnat, --- zawstydzoną w czynie tę, --- -> i pchnął do komnat --- zawstydzoną w czynie tę ---; którego chcą pana, --- wszakże aż trzeba było Zamojskiego -> którego chcą pana --- wszakże aż trzeba było Zamojskiego Inne zmiany: Maxymiliana -> Maksymiliana. Wolność, ŻołnierzHabt acht!Habt ach! (z niem.) --- baczność; uwaga! --- Marschirenmarschiren (z niem.) --- właśc.: marschieren; maszerować., Zug marsch!Zug marsch! (z niem.) --- pluton marsz! --- --- ---/ Idą --- --- stęp miarowy ---/ --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- ---/ Odeszli, schodząc w dół przez drogi zbocze/ a On nad nimi rósł, za nimi w podobłocze,/ coraz górniejszy, rozległy, przestrony,/ rósł w grzywy dachów, rósł w baszt dziwne głowy/ i wołał w Miasto, aż het za łan polny/ z iglic i szczytów wież we wszystkie strony:/ «Otom jest wolny, wolny, wolny, wolny!» O niechaj ci, co czcić chcą dumę twojętwoję --- dziś popr.: twoją.,/ dziś uszanują święte twe pustkowie;/ niechaj witając cię w witalnej mowie/ imion niemiłych nie wnoszą w podwoje./ Dymitr z GorajaDymitr z Goraja --- w XIV wieku marszałek wielki koronny; doradca Kazimierza III Wielkiego; opiekun młodej królowej Jadwigi. kapryśnej dziewczynie/ onego czasu topór wydarł z dłoniDymitr z Goraja kapryśnej dziewczynie... --- scena uwieczniona na obrazie Matejki. Dymitr z Goraja powstrzymuje na nim Jadwigę przed wyważeniem drzwi toporem i ucieczką z Wilhelmem Habsburgiem, z którym była zaręczona zanim objęła tron Polski./ i pchnął do komnat --- zawstydzoną w czynie/ tę --- co jak Święta zmarła w tej ustroni. NiewolaNie upodlenie to, kto w walce pada,/ czyli zwyciężon przemocą czy zdradą;/ lecz ci, podobni do owczego stada,/ co stopę cudzą na kark własny kładą. Oni zaiste nie widzą nic złego,/ że biorą tego, którego chcą pana ---/ wszakże aż trzeba było Zamojskiego,/ by precz Cesarza zgnał Maksymilianatrzeba było Zamojskiego, by precz Cesarza zgnał Maksymiliana --- w 1588 armia Rzeczypospolitej pod dowództwem hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego, stronnika Zygmunta III Wazy, pokonała wojska pretendującego do tronu polskiego arcyksięcia austriackiego Maksymiliana III Habsburga w bitwie pod Byczyną..