Jan KochanowskiTreny[Motto i dedykacja][1]

    Tales sunt hominum mentes, quali pater ipse
    Juppiter auctiferas lustravit lumine terras[2].
    ORSZULI KOCHANOWSKIEJ,
    WDZIĘCZNEJ[3], UCIESZONEJ[4], NIEPOSPOLITEJ[5] DZIECINIE, KTÓRA CNÓT WSZYTKICH[6] I DZIELNOŚCI[7] PANIEŃSKICH POCZĄTKI WIELKIE POKAZAWSZY, NAGLE, NIEODPOWIEDNIE[8], W NIEDOSZŁYM[9] WIEKU SWOIM, Z WIELKIM A NIEZNOŚNYM[10] RODZICÓW SWYCH ŻALEM ZGASŁA[11], JAN KOCHANOWSKI, NIEFORTUNNY[12] OCIEC[13], SWOJEJ NAMILSZEJ[14] DZIEWCE[15] ZŁZAMI[16] NAPISAŁ.
    NIE MASZ CIĘ[17], ORSZULO MOJA.

    Przypisy

    [1]

    W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

    [2]

    Tales sunt (…) lumine terras (łac.) — „Umysły ludzkie są odbiciem światła, którym ojciec Jupiter oświeca urodzajne ziemie.” Fragment Odysei Homera w przekładzie łacińskim Cycerona, który przetrwał tylko jako cytat w De Civitate Dei św. Augustyna. [przypis redakcyjny]

    [3]

    wdzięczny* (starop.) — miły, przyjemny. [przypis redakcyjny]

    [4]

    ucieszony* (starop.) — przynoszący radość, przynoszący pociechę, uciechę. [przypis redakcyjny]

    [5]

    niepospolity — niezwykły, obdarzony niezwykłymi zaletami. [przypis redakcyjny]

    [6]

    wszytki (starop.) — wszystkie. [przypis redakcyjny]

    [7]

    dzielność* (starop.) — cnota, zaleta; pol. cnota i dzielność to odpowiedniki łac. virtus. [przypis redakcyjny]

    [8]

    nieodpowiednie (starop. przysłów.) — bez zapowiedzi, bez uprzedzenia, nieodpowiednio, wbrew porządkowi rzeczy. [przypis redakcyjny]

    [9]

    niedoszły — niedojrzały (mówi się potocznie: owoc dochodzi, czyli dojrzewa; por. wyrażenie: owoce dojrzały, doszły). [przypis redakcyjny]

    [10]

    nieznośny* — nie do zniesienia. [przypis redakcyjny]

    [11]

    zgasnąć (przen.) — umrzeć. [przypis redakcyjny]

    [12]

    niefortunny — nieszczęśliwy, nieszczęsny, dotknięty złym losem (por. fortuna: powodzenie, szczęście, los; jest to pojęcie ważne w utworach Kochanowskiego). [przypis redakcyjny]

    [13]

    ociec (starop.) — ojciec. [przypis redakcyjny]

    [14]

    namilszy (starop.) — najmilszy. [przypis redakcyjny]

    [15]

    dziewka* (zdr. od starop. dziewa) — dziewczyna. [przypis redakcyjny]

    [16]

    złza (starop.) — łza. [przypis redakcyjny]

    [17]

    nie masz cię — nie ma cię, nie istniejesz. [przypis redakcyjny]