Mickiewicz, Adam
Cisza morska
http://www.wolnelektury.pl/lektura/sonety-krymskie
Sekuła, Aleksandra
Sutkowska, Olga
Fundacja Nowoczesna Polska
Romantyzm
Liryka
Sonet
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/sonety-krymskie-cisza-morska
http://www.polona.pl/dlibra/doccontent2?id=2223
Adam Mickiewicz, Poezje, tom 2, Wiersze z lat 1825-1855 (Pieśni - Sonety - Poezje patrjotyczne, religijne i filozoficzne - Wiersze okolicznościowe - Bajki), wstęp i układ Józefa Kallenbacha, objaśn. zaopatrzył Jan Bystrzycki, Krakowska Spółdzielnia Wydawnicza, wyd. 2 popr., druk. W. L. Anczyca, Kraków 1928
Domena publiczna - Adam Mickiewicz zm. 1855
1926
xml
text
text
2008-01-29
polhttp://redakcja.wolnelektury.pl/media/dynamic/cover/image/1248.jpg
Crimea_17, dr_tr@Flickr, CC BY 2.0
http://redakcja.wolnelektury.pl/cover/image/1248
Adam Mickiewicz
Sonety krymskie
Cisza morskaZ tym sonetem dopiero rozpoczyna się cykl właściwych Sonetów krymskich. Wyróżnić możemy wśród nich kilka grup, --- nie na podstawie czasu i kolei powstawania, bo te nie dadzą się oznaczyć ani w przybliżeniu, nie na podstawie też rzeczywistej ruty turystycznej, bo tej się poeta bynajmniej nie trzymał, układając w Sonetach wrażenia tak, »jak się one ostatecznie w jego głowie ułożyły, a nie tak, jak ich sam podczas podróży krymskiej doświadczał (Windakiewicz, str. 623). Za jedynie pewną podstawę podziału można przyjąć ich treść i pokrewieństwo obrazów. Grupa więc pierwsza, obejmująca sonet II, III i IV, opiewa różne stany morza i odpowiednio do nich różne nastroje psychiczne poety, różne stany jego serca; jest to także pierwszy etap jego podróży, zbliżającej go dopiero do »ponurego, nieużytego i chropawego świata«. --- Ogólny jego widok i pierwsze wywołane nim wrażenie odtwarza sonet V, po czym cztery następne (VI--IX) błądzą po stolicy chanów, Bakczysaraju, snując melancholijne refleksje nad znikomością potęgi i szczęścia ludzkiego. Z sonetem X rozpoczyna się dalsza grupa; poeta, jakby pragnął otrząsnąć z siebie brzemię smutnych myśli i przygnębiających wrażeń, wyrywa się na szeroki świat, »w lasy, doliny«, by »odurzyć się, upić tym wirem obrazów«. I oto od sonetu X do XIV przesuwają się przed oczyma naszymi, jakby w czarodziejskim kalejdoskopie, widoki krainy podgórskiej Krymu, by następnie od sonetu XV do XVIII »wdzierać się na groźne szczyty górskie, przebywać trudne przejścia, wzrok zapuszczać w bezdenne przepaści, deptać chmury« (Komarnicki, str. 217).
Na wysokości TarkankutTarkankut --- jest to najdalej na zachód wysunięty przylądek Krymu.
MorzeJuż wstążkę pawilonupawilon (z franc.) --- oznacza tutaj flagę, banderę okrętową. wiatr zaledwie muśnie,/
Cichemi gra piersiami rozjaśniona woda;/
Jak marząca o szczęściu narzeczona młoda,/
Zbudzi się, aby westchnąć, i wnet znowu uśnie.
Żagle, na kształt chorągwi gdy wojnę skończono,/
Drzémią na masztach nagich; okręt lekkim ruchem/
Kołysa się, jak gdyby przykuty łańcuchem;/
Majtek wytchnął, podróżne rozśmiało się grono.
O morze! pośród twoich wesołych żyjątek/
Jest polippolip --- ogólna nazwa morskich zwierzątek niższego typu, tzw. jamochłonów, opatrzonych znaczną ilością kończyn, służących im za narzędzia do zdobywania sobie pokarmu. Przytwierdzone do jednego miejsca, bezustannie poruszają długimi mackami i chwytają nimi drobne żyjątka, które pochłaniają., co śpi na dnie, gdy się niebo chmurzy,/
A na ciszę długiemi wywija ramiony.
Cierpienie, Samotnik, WspomnieniaO myśli! w twojéj głębi jest hydra pamiątek,/
Co śpi wpośród złych losów i namiętnéj burzy;/
A gdy serce spokojne, zatapia w niém szpony.