1. Duch: 1
  2. Dusza: 1
  3. Naród: 1
  4. Odrodzenie przez grób: 1
  5. Polak: 1
  6. Powstanie: 1
  7. Praca: 1
  8. Rozpacz: 1
  9. Rycerz: 1
  10. Walka: 1 2 3
  11. Zemsta: 1

Juliusz SłowackiKiedy prawdziwie Polacy powstaną…

1
Powstanie, Walka, PolakKiedy prawdziwie Polacy powstaną,
To składek zbierać nie będą narody,
Lecz ogłupieją — i na pieśń strzelaną
Wytężą uszy, odemkną gospody.
5
I będą wieści z wichrami wchodziły,
A każda będzie serce ludów pasła;
Nieznajomymi świat poruszą siły[1]
Na nieznajome jakieś wielkie hasła.
Naród, Rozpacz, ZemstaNie pojmie Francuz, co to w świecie znaczy,
10
Że jakiś naród wstał w ciemności dymie,
Choć tak rozpaczny — nie w imię rozpaczy.
Choć taki mściwy — a nie w zemsty imię.
Duch, Praca, Odrodzenie przez grób, WalkaNie pojmie, jaką duch odbył robotę
W przeświętych serca ludzkiego ciemnicach[2],
15
Iż przez sztandary je tłumaczy złote,
I przez bój wielki — i [w] dział błyskawicach.
Rycerz, Dusza, Walka«Cóż to — zapyta — są za bezimieńce[3],
Którzy na dawnym wstali mogilniku?
Bój tylko widać i ogniste wieńce,
20
A zwierzęcego nic nie słychać krzyku!
Nie, to nie ludzie z krwi i ciał być muszą,
Lecz jacyś pewnie upiorni rycerze,
Którzy za duszę walczą tylko duszą
I ogniem biją niebieskim w pancerze».

Przypisy

[1]

nieznajomymi (…) siły — dziś popr.: nieznajomymi siłami. [przypis edytorski]

[2]

przeświętych (…) ciemnicach — w innym wydaniu jest tu lp.: przeświętej ciemnicy (i analogicznie: „dział błyskawicy” w czwartym wersie strofy). Strofę poprawiono według wydania: J. Słowacki, Dzieła wszystkie, red. J. Kleiner, t. XII, cz.1, Wrocław 1960, s. 235. [przypis edytorski]

[3]

bezimieniec (neol.) — człowiek bez imienia; tu: metaforyczne nawiązanie do wymazania nazwy Polski z mapy Europy pa rozbiorach 1772–1795. [przypis edytorski]