Spis treści

    I
  1. II
  2. III
  1. Miłość niespełniona: 1
  2. Polowanie: 1
  3. Pozycja społeczna: 1 2
  4. Sierota: 1
  5. Sługa: 1

Zmodernizowano interpunkcję.

Lucjan RydelBajka o Kasi i królewiczu

I

1
Ino[1] miała oczy jako dwa bławatki,
Usta jak dwie wiśnie, liczka jak dwie zorze,
I na służbie była Kasia we królewskim dworze.
5
Oj Kasiu, Kasieńko!
I musiała w zimie od samego rana
Rąbać kłody drzewa na drobne polana,
I myślała sobie: «Jak zrąbię te kłody,
Któż przy ogniu się ogrzeje? Ten królewicz młody…»
10
Oj Kasiu, Kasieńko!
I musiała latem w gorące południe
Iść po jasną wodę z konwiami pod studnię,
I myślała sobie: «Jak naniosę wody,
Któż się to w niej będzie kąpał? Ten królewicz młody…»
15
Oj Kasiu, Kasieńko!
I co noc musiała szorować na czysto
Szczerozłote schody, podłogę srebrzystą,
I myślała sobie: «Jak wymyję schody,
Któż to po nich będzie chodził? Ten królewicz młody…»
20
Oj Kasiu, Kasieńko!
— Gdy na łowy jechał z dworskimi i z psiarnią,
Wychodziła Kasia na strych nad piekarnią.
Wyglądała za nim dymnikiem[2] ze strychu,
Płakać się jej czegoś chciało — po cichu, po cichu —
25
Oj Kasiu, Kasieńko!

II

Cóż na to powie pan kucharz
Iż ty go, Kasiu, nie słuchasz?
Posłał cię co żywo
Do lochu po piwo,
30
A ty go, Kasiu, nie słuchasz.
Uszła przez ciemną drewutnię,
Bo coś ją gnało okrutnie
W te gaje, dąbrowy
I w bór ten sosnowy —
35
Tak ją coś gnało okrutnie!
Czy po stokrocie, po dzwonki
Biegniesz, Kasieńko, na łąki?
Oj dzwonki, stokrocie
Nie tobie sierocie —
40
Nie biegnij, Kasiu, na łąki!
Czy na poziomki, maliny
Idziesz do leśnej gęstwiny?
Maliny tam w borze
Nie dla cię, nieboże —
45
Nie chodź do leśnej gęstwiny.
Co jej tam kwiatki, jagody!
Ino królewicz ten młody!
W te gaje, dąbrowy,
W bór ciemny na łowy
50
Jedzie królewicz ten młody.
Pozycja społecznaJemu korona ze złota,
A tobie, Kasiu, robota,
Nie takiej sierocie
Królewicz we złocie
55
— Tobie, Kasieńko, robota!
Dźwigaj ty wodę i drewno,
Jemu się żenić z królewną.
Na nic twa uroda,
I łez twoich szkoda —
60
Żebyś ty była królewną!…

III

PolowanieHuczą trąby po lesie,
Rozgłos wiatrem się niesie
Na cztery świata strony.
Jedzie królewicz, jedzie,
65
Przed panami na przedzie,
A konik pod nim wrony[3].
Migło mu się przez zieleń,
A on myślał, że jeleń:
Śmignęła prędka strzała…
70
Trafił Kasię w pierś lewą
I upadła pod drzewo,
Krwią się ciepłą zalała.
— «Com ja zrobił! Niech zginę
Za tę biedną dziewczynę!
75
Biegajcie w mig dworzany
I przywieźcie ze dwora
Najstarszego doktora.
Bo krew uchodzi z rany».
— «Szkoda dla mnie doktora:
80
Jestem Kaśka ze dwora!
Ino tego się boję,
Co pan kucharz mi powie,
Kiedy o tym się dowie…
Dostanę ja za swoje!»
85
— «Nie bój się ty nikogo,
Ino powiedz, niebogo,
Czy bardzo boli rana?
Takaś blada jak chusta,
Takie sine masz usta,
90
Kasieńko ty, kochana!»
— «Troszkę boli, nic prawie…
Lecz nie klękaj na trawie,
Mój królewiczu młody,
Bo tu pełno krwi świeżej,
95
A ty w złotej odzieży,
Narobisz sobie szkody».
— «Niech tam odzież ubroczę,
Milsze mi twe warkocze
Niźli korona złota —
100
Niech się odzież ubroczy,
Milsze mi są twe oczy
Niż dech mego żywota.
Za łzy twoje i męki
Naści pierścień z mej ręki:
105
Turcy mi go przysłali —
Za krew twoją rumianą
Niechże ci się dostaną
Cztery sznury korali».
— «Jam nie skarbów łakoma,
110
Daj się objąć rękoma,
Uczyńże mi tę wolę:
Pókim żywa, nie żałuj,
Ino całuj mnie, całuj,
Królewiczu sokole!»

Przypisy

[1]

ino (gw.) — tylko. [przypis edytorski]

[2]

dymnik — niewielkie okienko w dachu, odprowadzające dym z domów bez komina. [przypis edytorski]

[3]

wrony koń — koń o czarnym (karym) umaszczeniu. [przypis edytorski]