1. Bóg: 1
  2. Nienawiść: 1
  3. Siła: 1
  4. Tłum: 1
  5. Zemsta: 1
  6. Śmierć: 1

Uwspółcześniono:

fleksję: wyłupionemi -> wyłupionymi, krwawemi -> krwawymi; mnie -> mnie.

Kazimierz Przerwa-TetmajerKolumny Samsona[1]

25. I stało się, gdy byli dobrej myśli, że rzekli: Zawołajcie Samsona, aby błaznował przed nami.

Księga Sędziów

1
Przyprowadzono go popod[2] kolumny,
aby błaznował.
Lud zgarnął się tłumny,
a wielka radość była weń rzucona,
5
bowiem Pan podał im w ręce Samsona
i we więziennym domu go zamknięto;
więc wielkie było w Filistynach święto
i wielkich ofiar bił dym dla Dagona[3].
Wyprowadzono go z domu więzienia,
10
aby błaznował i poił weselem
tych, których kruszył grzmot jego imienia
i co na odgrom jego kroków drżeli,
a którzy teraz, spokojni i śmieli,
mogli się pastwić nad nieprzyjacielem…
15
Był ślepy, siły pozbawiony, w pętach…
Ów straszny Samson, który, o sromoto[4]!
sam tysiąc mężów zabił kością: oto
trwogi nie budzi nawet w pacholętach,
i nędzne chłopię prowadzi olbrzyma
20
z wyłupionymi, krwawymi oczyma.
Samsonie! błaznuj! Błaznuj nam, Samsonie! —
woła lud gwarny, jak fale ryczące,
a co przedniejszych z ludu trzy tysiące
siadło wśród niewiast na płaszczyźnie pował[5],
25
by patrzeć z dachu, jak będzie błaznował.
TłumTłum szalał śmiechem — ten mocny, ten krwawy,
ten wróg szyderca, skrępowany w liny,
jest dziś zabawą, skacze dla zabawy,
trzymany ręką nieletniej dzieciny!
30
I można plwać nań i w oślepłe oczy
miotać mu piasek, aż je krew ubroczy,
i można rzucać mu na zgiętą głowę
klątwy i gorsze klątew[6] urąganie:
Samsonie! BógWzywaj strasznego Jehowę[7]!
35
Niech zejdzie z niebios i przed tobą stanie!
On wszakże wywiódł z Egiptu Mojżesza
i Jozuemu[8] przygwoździł krąg słońca,
i morze rozdarł od końca do końca —
niech cię wybawi!…
40
NienawiśćUrąga mu rzesza,
a on, pośrodku stojąc, czuł, jak wzbiera
w nim tak nienawiść, iż brzmieją mu żyły
i dech się w piersiach rozdętych zapiera,
i wszystka krew w nim i wszystkie w nim siły
45
i wszystka myśl w nim i czucie i ciało:
wszystko się jedną nienawiścią stało!…
Ha, tłum piekielny!… Ha! Jak tego wroga
on nienawidzi!… To padalcze plemnie,
którego wałem raz zawalił ziemię,
50
zdradą go wzięło, szydzi zeń i z Boga!…
I tak się modlił w duchu: Panie Boże!
przez oto wszystko, co tutaj ponoszę,
przez hańbę moją, bicz i te obroże:
ten raz mnie tylko jeden wzmocnij, proszę,
55
abym za moje wyłupione oczy
i wieczną mękę w ciemnościach ponurych
i wieczną śmierć mą: zmiażdżył ten łeb smoczy!…
I kazał wieść się pod słupy, na których
był dach stawiony, i oparł się o nie,
60
a lud wył nad nim: Błaznuj nam, Samsonie!..
SiłaI oto uczuł pod słupami temi[9],
jak łaska Pańska zstępuje nań z góry,
bo mu się ugiął pod stopą bok ziemi
i głaz zadźwięczał, gdy wstąpił pod mury.
65
I rozparł ramię na lewo i prawo,
jak krzyż, a krew mu biła w piersiach lawą.
Rozprężył ręce — o rozkosz! z kamienia
wypełzł strach blady i zadrgał mu w rękach!
O Boże! Zda się, światło przepromienia
70
wydarte oczy! O Panie w niebiosach!
Dzięki Ci, dzięki! Bo oto we włosach
ogień, żar żywy krąży; w włosów pękach
sto gromów biega…
Śmierć, ZemstaSto śmierci daj, Panie,
75
daj lęk okropny i wolne skonanie, daj taką boleść i takie męczarnie,
których myśl ludzka cała nie ogarnie,
których przeczuciem krew się w żyłach ścina,
lecz daj w tej śmierci śmierć dla Filistyna!
Panie! Daj w łasce Swojej, niech się ziści
80
ogrom Twych sądów i tej nienawiści…
I jako niegdyś, hen, w gazejskiej bramie:
wciągnął w pierś wicher i wyprężył ramię…
Zgięły się słupy — a potem odrazu
pękły, upadły, i lawina głazu
85
runęła z trzaskiem… Ziemia wskroś zadrżała,
walą się mury, krzyk grozy w motłochu,
wyjąc, spadają z dachu krwawe ciała —
huk, łomot, piekło..
Wzdęta chmura prochu
90
zakryła słońce…
Rozpierzchnięta tłuszcza
patrzy z daleka, zgrozą oniemiała,
jako bawolic stado, gdy z bawołem
lew się w kurz zarył, padłszy z nim pospołem.
95
Czarny kłąb prochu wzroku nie przepuszcza —
wreszcie przejrzeli… O piekielne dzieło!
Pośród strzaskanych, krwią oblanych słupów:
strasznych, zmiażdżonych trzy tysiące trupów!
Ciał trzy tysiące!… Już nie słychać jęków,
100
pod hurmą[10] gruzów wszystko już zginęło —
milczenie śmierci, straszniejsze od szczęków
wojennej wrzawy i topielców wycia,
weszło na zwały…
A on tam, bez życia,
105
ostatkiem swojej zgruchotanej twarzy
niebu się śmieje, błogosławi Pana!
Och! Najstraszliwszy z śmiertelnych grabarzy,
straszny jak pomór!… Zemsta dokonana…
Samsonie! Zemsty dokonane dzieło!
110
Niech wielbi Boga twa krew, co się niebu
z śród gruzów jeszcze dymi jak ofiara.
O, dym dziękczynny! Takiego pogrzebu
nikt jeszcze nie miał — ani taka kara
była słyszaną…

Przypisy

[1]

Samson — postać biblijna; legendarny bohater wojen Izraelitów z Filistynami; obdarzony nadludzką siłą, którą stracił po ścięciu mu włosów przez kochankę, Dalilę. [przypis edytorski]

[2]

popod (daw.) — pod. [przypis edytorski]

[3]

Dagon — starosemickie bóstwo. [przypis edytorski]

[4]

sromota (daw.) — hańba, wstyd. [przypis edytorski]

[5]

powała — tu: dach. [przypis edytorski]

[6]

gorsze klątew — gorsze od klątw. [przypis edytorski]

[7]

Jehowa — Jahwe, wymowa hebrajskiego imienia Boga. [przypis edytorski]

[8]

Jozue — następca Mojżesza. [przypis edytorski]

[9]

temi — dziś popr.: tymi. [przypis edytorski]

[10]

hurma (daw.) — wielka ilość czegoś. [przypis edytorski]