Spis treści

    1. Bieda: 1
    2. Chłop: 1
    3. Głód: 1
    4. Kradzież: 1
    5. Ksiądz: 1
    6. Praca: 1
    7. Święto: 1

    Uwspółcześnienia:

    Interpunkcja: co nie robiąc jedzą > co nie robiąc, jedzą

    Wacław PotockiNie za nas to powstało

    1
    Święto… (Święta) Polskę ubożą, bo robić nie dadzą.
    Kiedyżby[1] wolno ludziom wedle czasu zbierać…
    Byłyby na żołnierza od kmieciów podatki.
    (Kościołowi) jako było pisać i zakazać,
    5
    Tak wolno świąt umniejszać, pisanych przemazać,
    A miasto[2] pijatyki i karczemnej psoty,
    Pozwolić gospodarzom z czeladzią roboty.
    Chłop, PracaNie kmieć, parobcy piją, sama czeladź hula,
    Że mu ledwie na grzbiecie zostanie koszula.
    10
    Kupi inszą[3], niechaj się zdrów gospodarz dłuży,
    Choć mu tylko półroka na robocie służy.
    Jeść niema co, dopieroż na pobór zarobić,
    Bo ma ręce związane, lepiej go już dobić.
    KsiądzNiechby księża święcili, bo im za to płacą,
    15
    Bo rękami nie robiąc, ludzką żyją pracą…
    Deszcz powszedni dzień, święto przeszkadza pogodny,
    Choć urodzaje nie złe, musi rok być głodny.
    Dlaczegoż astrolodzy z księżą się nie zroczą[4],
    Dlaczegoż na deszczowne dni świętych nie zwłóczą?
    20
    Wolałbym ja w opończy[5] na mszą[6] iść i chłopi
    Pić i tańcować w karczmie mogą, choć deszcz kropi…
    Nie uważają ludzie, że już koniec świata,
    Więcej dżdżów[7] niż pogody, zimy niźli[8] lata,
    Ani tak ziemia zboża jako dotąd rodzi,
    25
    Za lada omieszkaniem[9] łacno[10] go ogłodzi.
    Sto dni święcim, sto dni deszcz robocie do roku
    Przeszkadza, gdzież na trzysta sześćdziesiąt obroku[11]
    Człek w tej reszcie zarobi? sama jesień zbiera;
    Zima, wiosna i lato wszystko to pożera.
    30
    Jeśli jeszcze wozimy, biednaż nasza dola,
    Gnój na pole z obory, gnój do gumna[12] z pola.
    Kradzież, Bieda, GłódNie brać, kraść swoję[13] pracę trzeba. Gdzieżby[14] się to,
    Jako robić nie wolno, jeść niechciało w święto!
    Ztąd najwięcej kradzieży, kto nie chce mrzeć marnie,
    35
    Musi z worem do cudzej pomyśleć spiżarnie[15].
    O kmieciach rzecz; panowie, co nie robiąc, jedzą,
    Mając za co kupować, nic o tem[16] nie wiedzą.
    Wielki im głód: na samej w piątek przestać[17] szczuce[18],
    W niedzielę na pieczeni i na mięsa sztuce.

    Przypisy

    [1]

    kiedyżby — kiedy by, gdyby. [przypis edytorski]

    [2]

    miasto — zamiast. [przypis edytorski]

    [3]

    inszy (daw.) — inny. [przypis edytorski]

    [4]

    zroczyć się (daw.) — zmówić. [przypis redakcyjny]

    [5]

    opończa — zazwyczaj podróżny płaszcz z kapturem, bez rękawów. [przypis edytorski]

    [6]

    mszą (starop. B. lp, r.ż.) — dziś: mszę. [przypis edytorski]

    [7]

    dżdża (daw.) — deszcz. [przypis edytorski]

    [8]

    niźli (daw.) — niż. [przypis edytorski]

    [9]

    omieszkanie (daw.) — zaniedbanie. [przypis edytorski]

    [10]

    łacno (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]

    [11]

    obrok (starop.) — jedzenie. [przypis edytorski]

    [12]

    gumno — stodoła. [przypis edytorski]

    [13]

    swoję (starop. forma B. lp, r.ż.)— dziś popr.: swoją. [przypis edytorski]

    [14]

    gdzieżby — oby. [przypis redakcyjny]

    [15]

    spiżarnie (starop. forma D., lp, r.ż.) — dziś popr.: spiżarni. [przypis edytorski]

    [16]

    o tem (starop. forma Msc., lp, r.n.) — dziś popr.: o tym. [przypis edytorski]

    [17]

    przestać (daw.) — dziś popr.: przystać; zgadzać się na coś. [przypis edytorski]

    [18]

    szczuka — szczupak. [przypis redakcyjny]