Jan KochanowskiPieśni, Księgi wtórePieśń X[1][2]

    1
    Może kto ręką sławy dostać w boju,
    Może wymową i rządem[3] w pokoju;
    Lecz jesli żona męża nie ozdobi,
    Mąż prózno robi.
    5
    Kto z gospodarstwa, a kto zaś z wysługi
    Zbierze pieniądze i z kupiectwa drugi,
    Jesli sie żona nie przyłoży k temu,
    Zginąć wszytkiemu.
    Żona uczciwa ozdoba mężowi
    10
    I napewniejsza podpora domowi:
    Na niej rząd wszystek; swego męża ona
    Głowy korona.
    Ona mężowym kłopotom zabiega[4]
    I jego wczasu na wszystkim[5] przestrzega;
    15
    Ona wywabić troskę umie z głowy
    Słodkiemi słowy.
    Ona dziateczki ojcowi podobne
    Rodzi, skąd rostą[6] pociechy osobne;
    Ani już spadków upatrują krewni,
    20
    Dziedzica pewni.
    Trzykroć szczęśliwy, któremu Ty zdarzysz
    Ten związek, Panie; ale zły towarzysz[7]
    Odejmie wszytko, że troski w pół wieka
    Zgryzą człowieka.

    Przypisy

    [1]

    Ks. 2, Pieśń X — pierwodruk pieśni pt. O uczciwej małżonce w zbiorze Pieśni trzy (1580). Nawiązania do biblijnej Księgi Przysłów i Księgi Eklezjastyka (Syracha). [przypis redakcyjny]

    [2]

    W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Pieśniach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

    [3]

    rząd (daw.) — zarządzanie; podobne znaczenie niżej, w. 11. [przypis redakcyjny]

    [4]

    zabiegać — tu: zapobiegać. [przypis redakcyjny]

    [5]

    wczasu na wszystkim — wygody we wszystkim, pod każdym względem. [przypis redakcyjny]

    [6]

    rostą (starop. forma 3 os. lm) — rosną; przen.: pochodzą. [przypis redakcyjny]

    [7]

    towarzysz — tu: żona; zob. też: Ks. 2, Pieśń VI, w. 11. [przypis redakcyjny]