Kochanowski, Jan
Pieśń III (Nie wierz Fortunie, co siedzisz wysoko...)
http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesni-ksiegi-wtore
Wilczek, Piotr
Sekuła, Aleksandra
Sutkowska, Olga
Fundacja Nowoczesna Polska
Renesans
Liryka
Pieśń
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesni-ksiegi-wtore-piesn-iii
Pieśni Jana Kochanowskiego księgi dwoje, Drukarnia Łazarzowa, Kraków, 1586
Domena publiczna - Jan Kochanowski zm. 1584
1655
xml
text
text
2009-07-07
pol
http://redakcja.wolnelektury.pl/media/cover/image/3065.jpg
Inspirational Beauty, BigKidsLoveToys - off more than on@Flickr, CC BY-SA 2.0
http://redakcja.wolnelektury.pl/cover/image/3065
Jan Kochanowski
Pieśni, Księgi wtóre
Pieśń IIIW przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Pieśniach jest odmienne od znaczenia obecnego.
Nie wierz FortunieFortuna --- rzym. bogini ślepego przypadku. Przedstawiano ją z rogiem obfitości, trzymającą ster (była sternikiem życia ludzkiego), zazwyczaj ślepą. Motyw Fortuny odgrywał niezwykle ważną rolę w filozofii Pieśni Kochanowskiego., co siedzisz wysokosiedzieć wysoko --- zajmować wysoką pozycję społeczną.;/
Miej na poślednie koła pilne okoMiej na poślednie koła pilne oko --- dosł.: zwracaj uwagę na tylne koła; przysłowie to znaczy: myśl o tym, co się może zdarzyć.:/
Bo to niestała pani z przyrodzeniaz przyrodzenia --- z natury.,/
Często więc rada sprawy swe odmienia.
Nie dufaj w złoto i w żadne pokładypokład (daw.) --- skarb.,/
Każdej godziny obawiaj sie zdrady:/
Fortuna co da, to zasię wziąć może,/
A u niej żadna dawnośćdawność (praw.)--- termin oznaczający prawo do posiadania z tytułu zasiedzenia. nie pomoże.
A ci, co z tobą teraz przestawają,/
Twej sie fortunie, nie tobie kłaniają;/
Skoro ta zniknie, tył każdy podawatył (...) podawać (daw.) --- uciekać.,/
Jako cień, kiedy słońca mu nie zstawanie zstawa (starop.) --- nie starcza..
Lecz jako sama oczy zasłoniła,/
Tak swym pochlebstwem ludzi pobłaźniłapobłaźnić (starop.) --- ogłupić.,/
Że drugi wysszej nosa gębę nosi,/
A wszystki insze oczyma przenosiinsze oczyma przenosi --- gardzi innymi (patrząc wyniośle ponad ich głowami, omijając ich wzrokiem)..
Ty pomni, że twój skarb u Szczęścia w mocyu Szczęścia w mocy --- zależy od Szczęścia (a więc Losu, Fortuny).,/
A taka tak --- a więc. sie staraj o takiej pomocy,/
Aby wżdy z tobą twego co zostało,/
Jesli zaś będzie Szczęście swego chciało.
Cnota skarb wieczny, cnota klenot drogi;/
Tegoć nie wydrze nieprzyjaciel srogi,/
Nie spali ogień, nie zabierze woda;/
Nad wszystkim inszym panuje Przygodaprzygoda --- przypadek..