Spis treści

      Jan KochanowskiPieśni, Księgi pierwszePieśń XV[1]

      1
      Nie za staraniem ani prze mą sprawę[2],
      Miła, po tobie znam taką postawę[3];
      Szukaj, jako chcesz, nie najdziesz przyczyny,
      Chyba żeć milszy podobno kto iny.
      5
      A ja co mam rzec? Nie chcę sie przeciwić;
      Temu sie jedno nie mogę wydziwić,
      Skąd tę niestałość białegłowy mają,
      Że sie jako wiatr letni odmieniają.
      Niedawne czasy, gdy mię poczytano[4]
      10
      W liczbę fortunnych i za tego miano,
      Który mógł wszystko otrzymać u ciebie,
      A mnie sie zdało, żem był wszystek w niebie.
      Dziś inne wiatry przeciwko mnie wieją,
      Straciłem wszystko zaraz i z nadzieją;
      15
      Nie wiem, co mię za wiedźma osypała
      I lichem[5] zdradnych słów uczarowała.
      Niech ci sie, miła, wszystko dobre wodzi[6],
      Z kimkolwiek przestać twoje serce godzi;
      Ale rozeznać umiej przyjaciela,
      20
      A trudno naleźć masz[7] jednego z wiela.
      Nie dufaj temu, kto gładkość[8] miłuje,
      Bo ten na słabym gruncie sie buduje:
      Słońce jednako i padnie[9], i wschodzi,
      Nam zawżdy[10] z laty cokolwiek odchodzi.
      25
      A gdy czas przyjdzie ostatniej potrzebie[11],
      Ledwe sie najdzie, kto ciało pogrzebie.
      Takiem ja chcę być przyjacielem tobie;
      Lecz wolę, że ty płaczesz na mym grobie.

      Przypisy

      [1]

      W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Pieśniach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

      [2]

      Nie za staraniem ani prze mą sprawę — bez mojego udziału; nie wskutek moich starań. [przypis redakcyjny]

      [3]

      po tobie znam taką postawę — doznaję od ciebie takiego zachowania się. [przypis redakcyjny]

      [4]

      poczytać — zaliczyć. [przypis redakcyjny]

      [5]

      licho — nieszczęście (licho to liczba nieparzysta; miała ona przynosić nieszczęście). [przypis redakcyjny]

      [6]

      dobre wodzi (starop.) — dobrze powodzi. [przypis redakcyjny]

      [7]

      trudno naleźć masz (starop.) — nie znajdziesz. [przypis redakcyjny]

      [8]

      gładkość (starop.) — piękno, uroda. [przypis redakcyjny]

      [9]

      padnie — zachodzi. [przypis redakcyjny]

      [10]

      zawżdy (starop.) — zawsze. [przypis redakcyjny]

      [11]

      czas (…) ostatniej potrzebie — godzina śmierci. [przypis redakcyjny]