Kochanowski, Jan Pieśń V (Kto ma swego chleba...) http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesni-ksiegi-pierwsze Wilczek, Piotr Sekuła, Aleksandra Sutkowska, Olga Fundacja Nowoczesna Polska Renesans Liryka Pieśń Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN. http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesni-ksiegi-pierwsze-piesn-v Pieśni Jana Kochanowskiego księgi dwoje, Drukarnia Łazarzowa, Kraków, 1586 Domena publiczna - Jan Kochanowski zm. 1584 1655 xml text text 2009-07-07 pol http://redakcja.wolnelektury.pl/media/cover/image/3031.jpg fields of gold (CC), marfis75@Flickr, CC BY-SA 2.0 http://redakcja.wolnelektury.pl/cover/image/3031 Jan Kochanowski Pieśni, Księgi pierwsze Pieśń VW przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Pieśniach jest odmienne od znaczenia obecnego. Kto ma swego chleba,/ Ile człeku trzeba,/ Może nic nie dbać o wielkie dochody,/ O wsi, o miasta i wysokie grody. To pan, zdaniem moim,/ Kto przestał na swoim;/ Kto więcej szuka, jawnie to znać daje/ Sam na sie, że mu jeszcze nie dostajenie dostawać (starop.) --- brakować.. Siłasiła (starop.) --- dużo. posiadł włości,/ Kto ujął chciwościujął chciwości --- poskromił chciwość.;/ Trudniej to przyjdzie niż Turki zhołdować/ Albo waleczne Tatary wojować. Mocą wiele świata/ Wziął za krótkie lata/ Król macedońskiKról macedoński --- Aleksander Wielki (356--323 r. p.n.e.), król macedoński, w kolejnych wyprawach zajął Persję, Egipt, Babilon i wiele innych ziem. Symbol wodza nieustraszonego i chciwego wciąż nowych zdobyczy., lecz mu sie tak zdało,/ Że nań samego świat był jeden mało. Cóż pomoże zbroja/ Albo władza twoja?/ Serca nie zleczą żadne złotogłowy,/ Żadny skarb troski nie wybije z głowy. Więc śmierć nieużytanieużyty (starop.) --- nieubłagany./ Ta za gardło chwyta/ Bogate pany jako proste sługi,/ Ani zborguje, byś wyciągnął długiAni zborguje, byś wyciągnął długi --- nie poczeka, aż ściągniesz należności od dłużników.. Lecz przedsięprzedsię (starop.) --- przecież. człowiecza/ Wszystka o tym pieczapiecza (daw.) --- staranie (o coś).,/ Aby ku złotu złota przybywało;/ Bo, by nawięcej, łakomemu mało. Wszystko to zostanie/ Po twej śmierci, panie;/ A coś ty zebrał przez ten czas łakomie,/ To sie zostoizostoi --- ostanie się, zostanie., nie wiem w czyim domie. Sklepsklep (starop.) --- piwnica. ten niedobytyniedobyty (starop.) --- nie do zdobycia./ Puści prędko nityPuści (...) nity --- rozpadnie się, nie przetrwa; nity: gwoździe.;/ A winem, co sie ty frasujesz o nie,/ Będzie zamaczał potomek twój konie.