Kochanowski, Jan
Pieśń V (Kto ma swego chleba...)
http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesni-ksiegi-pierwsze
Wilczek, Piotr
Sekuła, Aleksandra
Sutkowska, Olga
Fundacja Nowoczesna Polska
Renesans
Liryka
Pieśń
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesni-ksiegi-pierwsze-piesn-v
Pieśni Jana Kochanowskiego księgi dwoje, Drukarnia Łazarzowa, Kraków, 1586
Domena publiczna - Jan Kochanowski zm. 1584
1655
xml
text
text
2009-07-07
pol
http://redakcja.wolnelektury.pl/media/cover/image/3031.jpg
fields of gold (CC), marfis75@Flickr, CC BY-SA 2.0
http://redakcja.wolnelektury.pl/cover/image/3031
Jan Kochanowski
Pieśni, Księgi pierwsze
Pieśń VW przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Pieśniach jest odmienne od znaczenia obecnego.
Kto ma swego chleba,/
Ile człeku trzeba,/
Może nic nie dbać o wielkie dochody,/
O wsi, o miasta i wysokie grody.
To pan, zdaniem moim,/
Kto przestał na swoim;/
Kto więcej szuka, jawnie to znać daje/
Sam na sie, że mu jeszcze nie dostajenie dostawać (starop.) --- brakować..
Siłasiła (starop.) --- dużo. posiadł włości,/
Kto ujął chciwościujął chciwości --- poskromił chciwość.;/
Trudniej to przyjdzie niż Turki zhołdować/
Albo waleczne Tatary wojować.
Mocą wiele świata/
Wziął za krótkie lata/
Król macedońskiKról macedoński --- Aleksander Wielki (356--323 r. p.n.e.), król macedoński, w kolejnych wyprawach zajął Persję, Egipt, Babilon i wiele innych ziem. Symbol wodza nieustraszonego i chciwego wciąż nowych zdobyczy., lecz mu sie tak zdało,/
Że nań samego świat był jeden mało.
Cóż pomoże zbroja/
Albo władza twoja?/
Serca nie zleczą żadne złotogłowy,/
Żadny skarb troski nie wybije z głowy.
Więc śmierć nieużytanieużyty (starop.) --- nieubłagany./
Ta za gardło chwyta/
Bogate pany jako proste sługi,/
Ani zborguje, byś wyciągnął długiAni zborguje, byś wyciągnął długi --- nie poczeka, aż ściągniesz należności od dłużników..
Lecz przedsięprzedsię (starop.) --- przecież. człowiecza/
Wszystka o tym pieczapiecza (daw.) --- staranie (o coś).,/
Aby ku złotu złota przybywało;/
Bo, by nawięcej, łakomemu mało.
Wszystko to zostanie/
Po twej śmierci, panie;/
A coś ty zebrał przez ten czas łakomie,/
To sie zostoizostoi --- ostanie się, zostanie., nie wiem w czyim domie.
Sklepsklep (starop.) --- piwnica. ten niedobytyniedobyty (starop.) --- nie do zdobycia./
Puści prędko nityPuści (...) nity --- rozpadnie się, nie przetrwa; nity: gwoździe.;/
A winem, co sie ty frasujesz o nie,/
Będzie zamaczał potomek twój konie.