Spis treści

    1. Historia: 1
    2. Lud: 1
    3. Rewolucja: 1

    Zmodernizowano interpunkcję dodając przecinki przy wtrąceniach (Sam zbudź się Rzymie z niemocy hańbiącej -> Sam zbudź się, Rzymie, z niemocy hańbiącej; O nie śpij Rzymie! –> O nie śpij, Rzymie!) oraz oddzielając przecinkami zdania imiesłowowe (A ty śpisz marząc i zostajesz w tyle. -> A ty śpisz, marząc i zostajesz w tyle). Uwspółcześniono ortografię: zwolna -> z wolna.

    Franciszek NowickiRzym słowiański

    1
    HistoriaŚpi Rzym słowiański[1], śpi stu wież stolica,
    Mgłami przeszłości osłoniwszy lica;
    Na Kapitolu[2] śpi lud marmurowy,
    W pałacach drzemią patrycjuszów głowy,
    5
    Sen grzebie gniazda zbytku i ubóstwa,
    W świątyniach nawet zdrzemnęły się bóstwa.
    Śpiąca stolico! Przeszłość marzysz błogą,
    A nowożytny świat nową mknie drogą;
    Ty śnisz minione starej sławy mary,
    10
    Rozbitą wielkość, przebrzmiałe fanfary,
    Ty gonisz widma pośród snów przelotu,
    Co już w mogiłę poszły bez powrotu —
    I otulona w tłumnych świątyń cieniu
    Leżysz w nieczułym i gnuśnym uśpieniu.
    15
    O nie śpij, Rzymie! tam — w dziejów pochodzie
    Młody świat kroczy naprzód ku swobodzie,
    W księdze przeszłości jego śmiała praca
    Ostatnią kartę już z wolna przewraca
    I dalej idzie po mogilnym pyle;
    20
    A ty śpisz, marząc i zostajesz w tyle.
    O nie śpij, Rzymie! nie czas prząść marzenia,
    Gdy łuna zguby kresy zaczerwienia,
    Zbudź się i patrzaj!… tam z germańskiej strony
    Ciągnie uragan[3] zniszczeniem natchniony,
    25
    Idzie Genseryk[4] z hordami Wandali,
    Pędzi twe legie, łom w twych ścianach wali
    I trąbą dziejów siły głosi hasła…
    Nie zbawi ciebie wielkość przodków zgasła,
    Ani czterdzieści świątyń i ołtarzy
    30
    Przy Kapitolu spiętrzonych na straży,
    Twoich augurów[5] modły nic nie sprawią,
    Ni ich zaziemskie zastępy cię zbawią,
    Ni ci kamienni rycerze z kostnicy,
    Ni allemańscy[6] twoi sojusznicy.
    35
    Lud, RewolucjaSam zbudź się, Rzymie, z niemocy hańbiącej,
    Masz lud, więc zbudź go, to jest olbrzym śpiący,
    On cię obroni, odmłodzi, ocali,
    To, coś zmarnował na historii fali;
    Zbudź, nim go zbudzi burza rozszalała,
    40
    Co w łonie czasu i świata dojrzała,
    Bo wtedy głowę dasz w nierównym polu:
    Lud ruszy z żagwią[7] do bram Kapitolu.

    Przypisy

    [1]

    Rzym słowiański — tzn. Rosja, jako kontynuatorka tradycji Cesarstwa Rzymskiego, nazywana „Trzecim Rzymem”, odkąd w 1547 r. car Iwan Groźny ogłosił się carem Wszechrusi, a Carstwo Rosyjskie spadkobiercą (np. przez kultywowanie tradycji prawosławia i stylu sztuki oraz architektury) tradycji Bizancjum. [przypis edytorski]

    [2]

    Kapitol — zamek warowny starożytnego Rzymu, mieszczący świątynię Jowisza. [przypis redakcyjny]

    [3]

    uragan (ros.) — huragan. [przypis edytorski]

    [4]

    Genseryk (ok. 400–477) — król Wandalów, plądrował przez 14 dni Rzym, stąd imię Wandal zmieniło się w imię pospolite, oznaczające niszczycielskie barbarzyństwo. [przypis redakcyjny]

    [5]

    augur — kapłan, wróżbita u Rzymian. [przypis redakcyjny]

    [6]

    allemańscy sojusznicy — Alemanowie, plemię germańskie. [przypis redakcyjny]

    [7]

    żagiew — płonące polano (kawał drewna); przen.: przyczyna gwałtownych i dramatycznych zdarzeń. [przypis edytorski]