Mickiewicz, Adam
Zima miejska
http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/sonety-odeskie
Sekuła, Aleksandra
Niedziałkowska, Marta
Dąbek, Katarzyna
Fundacja Nowoczesna Polska
Romantyzm
Liryka
Wiersz
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/sonety-odeskie-zima-miejska
http://www.polona.pl/dlibra/doccontent2?id=2476
Adam Mickiewicz, Poezje. [T. 1], Wiersze młodzieńcze; Ballady; Grażyna, Krakowska Spółdz. Wydawnicza, Kraków [1919]
Domena publiczna - Adam Mickiewicz zm. 1855
1926
xml
text
text
2010-04-15
pol
http://redakcja.wolnelektury.pl/media/dynamic/cover/image/1288.jpg
Turbo, Dominic's pics@Flickr, CC BY 2.0
http://redakcja.wolnelektury.pl/cover/image/1288
Adam Mickiewicz
Zima miejskaZima miejska --- wiersz ukazał się w ,,Tygodniku Wileńskim" 15 lipca 1818 roku; był to pierwszy opublikowany wiersz Mickiewicza.
Zima, Miasto, Zabawa, RadośćPrzeszły dżdże wiosny, zbiegło skwarne lato/
I przykre miastu jesienne potopy,/
Już bruk, ziębiącą obleczony szatą,/
Od stalnej Fryzów niekrzesany stopystalna Fryzów stopa --- podkowa koni fryzyjskich..
Więzieni słotąsłota --- długotrwały deszcz. w domowej katuszy,/
Dziś na swobodne gdy wyjrzym powietrze,/
Londyński pojazdlondyński pojazd --- angielska kareta. tarkotemtarkot --- dziś: terkot. nie głuszy/
Ani nas kręgi zbrojnymikręgi zbrojnymi --- okutymi kołami. rozetrze.
Witaj narodom miejskimnarody miejskie --- mieszkańcy miast. pora błoga!/
Już i Niemeńców, i sąsiednich LechówNiemeńcy, Lechowie --- Litwini i Polacy./
Tu szuka ciżbaciżba --- wielka liczba stłoczonych ludzi; tłum., tysiącami mnoga,/
Zbiegłych Dryjadomdriada (mit.gr.) --- nimfa leśna żyjąca w drzewie. i Faunomfaun (mit.rzym) --- lubieżny bożek leśny. uśmiechów.
Tu wszystko czerstwiczerstwy --- zdrowy, krzepki; czerstwić: przydawać zdrowia, siły., weseli, zachwyca,/
Czy ciągnę tchnienie, co się zimnem czyści,/
Czy na niebieski zmysłniebieski zmysł --- niebo. podniosę licalico --- twarz.,/
Czyliczyli --- tu: czy; czy też. się śnieżnej przypatruję kiściśnieżna kiść --- płatek..
Jedna z nich pływa w niepewnym żywiole,/
Druga ciężarem sporszasporszy --- większy. już osiadła;/
Tą wiatr poleciał stwardniałe kryć role/
Albo pobielić WilijiWilia --- rzeka na Białorusi i Litwie, prawy dopływ Niemna, przepływa przez Wilno. źwierciadłaźwierciadło --- dziś: zwierciadło..
Zima, Wieś, MiastoLecz kogo siołosioło (daw.) --- osiedle wiejskie. dzisiejsze uwięzi,/
Zmuszony widzieć łyse gór wiszarywiszar (poet.) --- urwisko, przepaść.,/
Grunt dziki, knieję nagimi gałęzi/
Nie silnąnie silną --- nie mającą siły. zimne podźwignąć ciężaryzimne ciężary --- obfity śnieg.
Taki, gdy smutna ciągnie się minuta,/
Wreszcie zmieniony kraj porzuca z żalem/
I dając chętnie Cererę za Plutadając (...) Cererę za Pluta --- zamieniając zboże na pieniądze; Ceres, Cerera (mit.rzym): bogini płodności, rolnictwa i urodzaju; Plutos (mit.gr.): bóg bogactwa.,/
Pędzi wóz ku nam ciężarny metalem.
Tu go przyjmują gościnne podwojepodwoje --- drzwi; zwykle: okazałe, dwuskrzydłowe.,/
Rzeźbą i farbą odziany przybytek,/
Tutaj rolnicze przepominaprzepominać --- tu: zapominać. znoje/
W pieszczonym gronie czarownych CharytekCharytki --- gr. Charyty, rzym. Gracje: boginie wdzięku, piękna i radości..
Miasto, Zima, ZabawaNa wsi, zaledwie czarna noc rozrzednie,/
Każe wrazwraz --- tu: zaraz. Ceres wczesny witać ranek,/
Tu, chociaż słońce zajmie nieba średnie,/
Śpię atłasowych pod cieniem firanek.
Lekkie nareszcie oblókłszyoblec --- założyć, ubrać. nankinynankin --- strój poranny; nazwa od materiału, z którego stroje takie wykonywano, produkowanego w Chinach, w mieście Nankin.,/
Modnej młodzieży przywoływamprzywoływam --- dziś: przywołuję koło;/
Strojem poranne zbywamy godziny/
Albo rozmową bawim się wesołą.
Ten w lśniący kryształlśniący kryształ --- lustro. włożywszy oblicze,/
Wschodnim balsamemwschodni balsam --- pomada. złoty kędzior pieści;/
Drugi stambulskie oddycha goryczestambulskie oddycha gorycze --- pali tytoń.,/
Lub pije z chińskich ziół ciągnione treściz chińskich ziół ciągnione treści --- herbata..
A kiedy chwila dwunasta nadbieży,/
Wraz do śliskiego wstępuję powozuśliski powóz --- sanie.,/
Sobol lub rosmakSobol lub rosmak --- futro z soboli lub rosomaków. moje barki jeży/
I sutosuto --- obficie. zdobiąc, nie dopuszcza mrozu.
Alkohol, ObyczajeNa sali orszak przywitam wybrany,/
Wszyscy siadają za biesiadnym stołem,/
W kolej szląszlą --- ślą. pełne smaków porcelany/
I sztucznymsztuczny (daw.) --- wyrafinowany, sporządzony według prawideł jakiejś sztuki. morząmorzyć --- uśmiercać, zabijać; tu: zaspokajać. apetyt żywiołem.
Pijemy węgrzynwęgrzyn (daw.) --- słodkie wino węgierskie., mocny setnymsetny (daw.) --- znakomity, wyborny; węgrzyn mocny setnym latem: stuletnie, mocne wino. latem,/
Wrą po kryształach koniaki i ponczeponcz --- gorący napój alkoholowy przyrządzany z wina, araku, rumu lub innego alkoholu oraz z herbaty, soku cytrynowego, cukru i przypraw korzennych.;/
Płcipłci (daw. M. lp.) --- płeć. piękna gasi pragnienie muszkatemmuszkat --- a. muszkatel: słodkie, aromatyczne wino deserowe.,/
Co dając rzeźwość, myśli nie zaplącze.
A gdy się trunkiem zaiskrzą źrenice,/
Dowcipne, czułe wszystkim płyną słowa,/
Niejeden uwdziękuwdzięk --- wdzięk. zarumieni lice,/
Niejedna wzrokiem zapala się głowa.
Nareszcie słońce zniżone zagasło,/
Rozsiewa mroki dobroczynna zima,/
Boginie dają do rozjazdu hasło,/
Zagrzmiały schody i już gości nie ma.
Którzy są z szczęściem poufali ślepem,/
Pod twój znak idą, królu Faraoniefaraon --- dawna gra w karty../
Lub zręczni lekkim wykręcać oszczepemlekki oszczep --- tu: kij bilardowy.,/
Pędzą po suknach wytoczone słoniepędzą po suknach wytoczone słonie --- w bilard grano kulami z kości słoniowej..
A gdy noc ciemne rozepnie zasłony/
I szklannym światłemszklannym światłem --- światłem w szybach. błysną kamienice,/
Młodzież, dzień kończąc wesoło spędzony,/
Tysiączną saniątysiączną sanią --- tysiącami sań. szlifuje ulice.