Spis treści

    1. Błądzenie: 1
    2. Cisza: 1
    3. Czas: 1
    4. Dziecko: 1
    5. Getto: 1
    6. Matka: 1 2
    7. Modlitwa: 1
    8. Nadzieja: 1
    9. Niebezpieczeństwo: 1 2
    10. Rozpacz: 1
    11. Zagłada: 1
    12. Świadek: 1
    13. Żyd: 1

    Helena MausnerFragment z getta

    1
    Zagłada, Getto, Żyd„Idź w świat, idź z Bogiem, me dziecię,
    Bo śmierć cię tylko czeka w tym piekle, w tym getcie”
    Rzekła Matka z oczami łez pełnymi,
    Tuląc główkę swej córki z loki złocistymi.
    5
    A sama Matkamodły wznosi do Boga,
    By jeszcze córkę ujrzeć mogła, co jej sercem tak droga.
    Bo dziecię jej idzie tam, gdzie ludzie padają jak kłosy,
    Idzie na straszne, nieznane losy…
    A gdy już córkę za getto wyprowadziła,
    10
    I w modłach gorących Bogu poleciła,
    Łzę z oka otarłszy, do dziecka pospieszyła najmłodszego,
    Do chłopaczka ślicznego, czarnowłosego.
    Do snu kołysze swe dziecię, nie bacząc na zmęczenie,
    A z ust się wyrywa westchnienie:
    15
    Modlitwa„Tobie ją polecam, prowadź ją, o Boże!
    Od Ciebie lepszego opiekuna ona mieć nie może!…”
    Wtem znajoma dobra do niej przylatuje,
    I straszną nowinę jej oznajmuje:
    „Akcji[1] się na jutro spodziewają!
    20
    Wiadomości ze źródła pewnego mają…”
    Droga do schronu jest nieoświetlona,
    Lecz jakżeż dobrze tym wszystkim znajoma,
    Co się tak niecierpliwie u wejścia tłoczą,
    Jak zwierzęta w obawie, że je myśliwi zaskoczą…
    25
    Piwnica jest ciemna, powietrze zgęszczone,
    Bo drzwi i okienko są zasklepione.
    Wejście do niej otwór w sklepieniu odkrywa.
    Uwaga! Tu się Wielka Tragedia Żydowska rozgrywa.
    CiszaW piwnicy ciemno jest i głucho,
    30
    Szelestu nie złowi i najlepsze ucho,
    Ciszę tylko czasem szept modlitwy przerywa
    Lub westchnienie, co się z jakiejś piersi dobywa…
    CzasMinuty godzinami się zdają,
    Godziny do rozmiaru wieków urastają —
    35
    Ludziom, co są całkiem od świata odcięci,
    Tylko krzyk, płacz lub strzał opowiada, co się tam święci.
    Nadzieja, Błądzenie, NiebezpieczeństwoO Boże, już stracili resztki nadziei,
    Jak wędrowiec, co się w nocy zabłąkał wśród kniei,
    Co na łaskę drapieżników całkiem jest zdany
    40
    I wie na pewno, że będzie rozszarpany…
    Matka, Dziecko, Rozpacz, Niebezpieczeństwo, ŚwiadekWtem krzyk straszny, nieludzki ciszę rozrywa
    I więcej jeszcze westchnień z piersi dobywa:
    „O lasst mich, lasst mich!
    Ganz unschuldig und so wehrlos bin ich!
    45
    Ich hab noch ein kleines Kind,
    Das so süss ist und auch ohne Sünd[2]!”
    Krzyk ten straszny dociera do ciemności piwnicy,
    Podobny raczej do ryku ranionej lwicy…
    A potem znów jest w piwnicy ciemno i głucho —
    50
    Szelestu nie złowi i najlepsze ucho…

    Przypisy

    [1]

    akcja — tu w znaczeniu: akcja deportacyjna, czyli deportacja osób z getta do obozu zagłady, koncentracyjnego, obozu pracy, rzadziej do innego getta. [przypis edytorski]

    [2]

    O lasst mich … und auch ohne Sünd (niem.) — O puśćcie mnie, puśćcie mnie! Jestem całkowicie niewinna i bezbronna! Mam jeszcze małe dziecko, ono jest takie słodkie i bez grzechu! [przypis edytorski]