Spis treści

    Lament kościoła bożego na imwazją turecką
  1. Religia: 1
  2. Wojna: 1
  3. Władza: 1
  4. Własność: 1

Wespazjan KochowskiPsalmodia polskaPsalm XV

Ut quid Deus repulisti in finem[1].

Psalm 73[2]

Lament kościoła bożego na imwazją[3] turecką

1

Przecz[4] żeś nas Boże odrzucił do końca? Rozgniewała się zapalczywość Twoja na owce pastwiska Twego.

2

Aleć trudno pytać, czemuś odrzucił? Złości bowiem nasze uczyniły rozdział między Tobą, a pycha nasza jako silny wiatr rozdęła ogień gniewu Twojego.

3

Wytrzymawałeś[5], groziłeś, i napominałeś; aż widząc zatwardziałość upornych[6], siedmiorakie plagi jak na Egipt spuściłeś.

4

Zrebelizowana czerń[7] zesromociła[8] nas, a dzicy Geloni[9] zabierali plon z obfitej Roksolanii[10] naszej.

5

Wdarł się aż do serca zamorczyk[11], a od Hiperboru[12] trzech liter Pan wydarł nam Antemurał północny.

6

Naprzykrzył się zza Tatrów wicher, aleć domowe zawieruchy czy nie byłyż karzącym nieprawości biczykiem?

7

To ich sześć, siódma następuje, plaga wojny tureckiej; pod którą (jeżeli Bóg gniewu nie odwróci) pewnego upadku czekać Polsce potrzeba.

8

Wojna, Religia, Władza, WłasnośćŻarłok państw, potop świata, łakoma krwi chrześciańskiej[13] Charybdis[14] i bestia z samego nieba gwiazdy pożerająca, Turczyn.

9

Już gotowością jego zaburzył się Euksyn, wspienił się Dunaj, a pograniczny Dniestr misternemi przysiodłany mostami.

10

Gotuj konie, Polaku, wsiadajcie jezdni, wychodźcie pieszy, ostrzcie żelaza, składajcie kopie, uzbrójcie się w pancerze.

11

Podnoście krzyżem znaczone chorągwie, a nie czekając tego gościa u siebie, przejmujcie mu drogę w pobliższych Multaniech[15].

12

Ale jakoś fatalny to mocarz, co z niego siły nie mamy, bo nie masz Pana zastępów z nami, który by wojował za nami.

13

A zatem ściśniony gwałtem Kamieniec, gdy wytrzymać nie może poganinowi się poddaje, ona przez tak wiele lat obcej ręki niewiadoma, litewskiego Koriata osada.

14

O żałośny widoku! Już pyszny sułtan w bramy jego z tryumfem wjeżdża; już na wieżach miejskich bisurmańskie księżyce tkwią, już z wierzchu kościołów pozrzucano krzyże na wzgardę.

15

Jako w lesie drzewa, siekierami rąbał i ołtarze, toporami i oskardami burzyli groby umarłych.

16

Brano żałosnym ojcom, gwałtem, kwiat młodości urodziwe syny; a udatne dziewoje od matek, stadem pędzono do szaraju.

17

Grono rycerstwa bitnej prowincji mieczem wygubili, insze stany miejskie pognali precz, jako bydło na paszą[16].

18

Ale to większa, znak zbawienny, krzyże zrzuciwszy deptali; a Ciało Pańskie pod osobą chleba zawarte, z przybytku ołtarzów zelżywie wyrzucili.

19

I mówili: «Uczyńmy, że ustaną wszystkie święta gaurów[17] w ziemi tej, a obrzędy ich zatarłszy, sama jedna muzułmanów wiara rozpostrze się po świecie».

20

Wyprowadźmy lud krzyżem znaczony za Propontydę[18], a na to miejsce od dalekiego Kairu naprowadźmy mieszkańców.

21

Dokądże, o Boże, naród ten urągać będzie? Iżali tak zawsze rekutyt[19] ten Imię Twoje święte bluźnić i sromocić będzie przybytek Najwyższego?

22

Czemuż, Panie, zatrzymujesz rękę od posiłku wiernych? Czemu nie wyciągniesz prawice[20] Twojej na ratunek w tobie ufających?

23

Powstań, o Boże! Rozsądź sprawę naszę[21]; wspomnij na hańbę ołtarzów Twoich, która Cię od tych kajmanów potyka[22].

24

Nie podajże bestiom dusz chwalących Ciebie; i dusz ubogich Twoich nie zapominaj do końca.

25

Tyś utwierdził mocą Twoją morze; tyś pokruszył głowy smoków w wodach.

26

Tyś jest Pan, który ukarawszy, wrócisz nam dziedzictwo nasze; i będziesz pamiętnym na zgromadzenie Twoje, któregoś nabył od początku.

27

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi świętemu etc[23].

Przypisy

[1]

Ut quid Deus repulisti in finem (łac.) — Dlaczego, Boże, odrzuciłeś na wieki; Psalm 74. [przypis edytorski]

[2]

Psalm 73 — w dzisiejszej numeracji np. wg. Biblii Tysiąclecia: Psalm 74. [przypis edytorski]

[3]

imwazją (daw. forma) — dziś B lp r.ż.: inwazję. [przypis edytorski]

[4]

przecz (daw.) — przez co; dlaczego. [przypis edytorski]

[5]

wytrzymawałeś (daw. forma) — dziś: wytrzymywałeś. [przypis edytorski]

[6]

uporny (daw.) — uparty, uporczywy; tu: zatwardziały w uporze. [przypis edytorski]

[7]

czerń (daw.) — pospólstwo, plebs. [przypis edytorski]

[8]

zesromocić (daw.) — zhańbić. [przypis edytorski]

[9]

Geloni — może Ukraińcy, nazwani tu tak od wspomnianego przez Herodota miasta Gelon, utożsamianego z Grodziskiem Bielskim (Bielskiem), największym starożytnym osiedlem obronnym wschodniej Europy z okr. scytyjskiego, obejmującym powierzchnię 4400 ha, a położonym na prawym brzegu rz. Worskły, w jej środkowym biegu, 35 km na płn. od Połtawy, na granicy obwodów połtawskiego i sumskiego Ukrainy. [przypis edytorski]

[10]

Roksolania (daw.) — Ruś. [przypis edytorski]

[11]

zamorczyk a. zamorszczyk (daw.) — przybysz zza morza, mieszkaniec zamorski. [przypis edytorski]

[12]

Hiperbor — legendarna Hyperborea, w mit. gr. kraina położona daleko na północy, za siedzibą Boreasza, boga wiatru północnego. [przypis edytorski]

[13]

chrześciański (daw. forma) — dziś popr.: chrześcijański. [przypis edytorski]

[14]

Charybdis a. Charybda (mit. gr., gr. Χάρυβδις) — potwór morski wchłaniający, a następnie wypluwający masy wody morskiej; pierwotnie córka Posejdona i Gai, przemieniona przez Zeusa w potwora za żarłoczność i chciwość; wraz ze Skyllą wspomniana w Odysei Homera: obie zagrażały żeglarzom i ich okrętom po dwóch stronach Cieśniny Mesyńskiej (a. w pobliżu przylądka Skylla w płn.-zach. Grecji). [przypis edytorski]

[15]

Multany (daw.) — Muntenia, kraina w Rumunii, wsch. część Wołoszczyzny, daw. Multany lokalizowano między Dunajem (na płd. i wsch.), Alutą (na zach.) i Karpatami (na płn.), granicząca z Oltenią, Mołdawią, Siedmiogrodem i Dobrudżą, jej najważniejsze miasto to Bukareszt; tu daw. forma N.: (w) Multaniech, tj. w Multanach. [przypis edytorski]

[16]

paszą (daw. forma) — dziś B. r.ż.: (na) paszę. [przypis edytorski]

[17]

gaur a. giaur — nie-muzułmanin; pogardliwe określenie nadawane innowiercom przez wyznawców islamu. [przypis edytorski]

[18]

Propontyda a. Propontis (daw.) — Morze Marmara; śródlądowe morze we wsch. cz. Morza Śródziemnego, usytuowane między Płw. Bałkańskim a Azją Mniejszą, łączące się z Morzem Czarnym przez cieśninę Bosfor, a przez Dardanele z Morzem Egejskim. [przypis edytorski]

[19]

rekutyt (daw., z łac. recutitus) — obrzezaniec; Żyd. [przypis redakcyjny]

[20]

prawice (daw. forma) — dziś D. lp r.ż.: prawicy. [przypis edytorski]

[21]

naszę (daw. forma) — dziś B.lp r.ż.: naszą. [przypis edytorski]

[22]

potykać (daw.) — tu: spotykać. [przypis edytorski]

[23]

etc. (łac.) — skrót od et caetera: i tak dalej, i tym podobnie. [przypis edytorski]