Spis treści

    Ponęta do miłosierdzia nad ubogim i utrapionym
  1. Bieda: 1
  2. Bogactwo: 1
  3. Dar: 1
  4. Żebrak: 1

Wespazjan KochowskiPsalmodia polskaPsalm XIX

Beatus qui intelligit super egentum[1].

Psalm 40[2]

Ponęta do miłosierdzia nad ubogim i utrapionym

1

Błogosławiony, który ma baczenie na potrzebnego[3] i ubogiego, w dzień zły wybawi go Pan.

2

Pan go wspomoże na łożu niemocy jego i wszystkę[4] pościel przewróci w chorobie.

3

Chwała i bogactwa w domu jego osiędą, kiedy on w niedostatku, żebraka z próżnemi rękami nie wypchnie. Pan go za to dziedzictwem chwały udaruje.

4

Żebrak, Bieda, Dar, BogactwoBo nie lepiejż[5] potrzebnych tą mamoną nieprawości[6] ratować niż, ją zakopując, zostawić wypatrzony skarb w korzyść złodziejowi.

5

Odważ część, abyś czynił jałmużnę, a prędzej się zbogacisz, niż siedząc na złota milionach.

6

Nie odwracaj ręki od żebraka, a Pan też nie odwróci od ciebie oblicza swego, gdy Go o co prosić będziesz.

7

Nie tak zdrowa driakiew[7] z rozmaitych gadzin zgotowana; jako jałmużna, kiedy ją miłość przeciw bliźniemu z mamony dystyluje.

8

Ona okupuje od grzechu, pożądliwość gasi, ufność ku Bogu mnoży, ona od śmierci broni i hamuje duszę, żeby nie szła w ciemności.

9

Szczęśliwy halerzu[8] w imię boże dany, nieprzepłacony zimnej wody kubku, za który królestwa wiecznego dostanie[9].

10

Nic pewniejszego, jeno miłosiernemu miłosierdzie; a kto kawałka chleba mendykowi[10] żałował, ten z bogaczem krople wody będzie żebrał u Łazarza.

11

Szczodrym bądź nad osobą politowania godną, a umocnisz sobie twierdzę w dzień wszelakiego ucisku.

12

Nie zuboży jałmużna, bo kto ją daje, bogatszym; nie schudzi, bo miłosiernego tuczy; nie wyniszczy, bo i owszem napełnia dającego szpiklerze[11].

13

Widziałem w stoku wody strumień, i pomyśliłem[12], że to jest podobieństwo jałmużny, którą kto daje potrzebnemu; ona też wzajem czyni, żeby nie był dający potrzebnym.

14

A jak nie wiem, skąd w źródle wody dostaje[13]; tak się i dziwuję, że z źródła wszyscy czerpią, a strumień z niego niezmniejszony płynie.

15

Obacz miłosiernych, jako ubogich żywiąc, samego mają Boga stołownikiem; a na szpitale łaskawym jawnie niebo przysparza substancji[14].

16

A nie tylko jałmużna przyczynia dostatków, ale też i w potrzebie wojennej stanie za tarczą, w zwarciu się z nieprzyjacioły[15].

17

U kogo serce do litości nad ubogim twarde, ten niech się nie spodziewa miłosierdzia z nieba, którego umykał[16] bliźniemu na ziemi.

18

I zakończy żywot na workach swych mizernie, a zbiory jego draganiska[17] podłe i insza[18] kuchenna gawiedź[19] rozszarpie.

19

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi świętemu, jako była na początku, tak i teraz, i na wieki wieków, Amen.

Przypisy

[1]

Beatus qui intelligit super egentum (łac.) — Szczęśliwy, kto myśli o biednym; Psalm 41. [przypis edytorski]

[2]

Psalm 40 — w dzisiejszej numeracji np. wg. Biblii Tysiąclecia: Psalm 41. [przypis edytorski]

[3]

potrzebny (daw.) — tu: potrzebujący. [przypis edytorski]

[4]

wszystkę (daw. forma) — dziś B. lp r.ż.: wszystką, tzn. całą. [przypis edytorski]

[5]

nie lepiejż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znacznie: czy nie lepiej, czyż nie lepiej. [przypis edytorski]

[6]

mamona nieprawości — pieniądze. [przypis edytorski]

[7]

driakiew (daw., z gr. thēriakē: odtrutka przeciw ukąszeniu) — medykament z kilkudziesięciu składników, uważany za uniwersalny lek i odtrutkę, wytwarzany aż do XVIII w.; przen.: lekarstwo. [przypis edytorski]

[8]

halerz — tu: grosz. [przypis edytorski]

[9]

za który (…) dostanie (daw.) — za który dostać można. [przypis edytorski]

[10]

mendyk (daw.) — żebrak. [przypis edytorski]

[11]

szpiklerz (daw.) — spichlerz. [przypis edytorski]

[12]

pomyśliłem (daw. forma) — dziś: pomyślałem. [przypis edytorski]

[13]

dostawać (daw.) — starczyć; być w dostatecznej ilości. [przypis edytorski]

[14]

substancja (daw.) — tu: majątek, materialne dobra. [przypis edytorski]

[15]

nieprzyjacioły (daw. forma) — dziś N. lm: (z) nieprzyjaciółmi. [przypis edytorski]

[16]

umykać komu czego (daw.) — cofnąć, usunąć, odebrać, skraść. [przypis edytorski]

[17]

draganiska (daw.) — forma lm i zgrubienie od: dragan, tj. dragon, żołnierz. [przypis edytorski]

[18]

inszy (daw.) — inny. [przypis edytorski]

[19]

gawiedź (daw.) — pospólstwo, gmin, motłoch, hołota. [przypis edytorski]