Spis treści

    1. Poezja: 1
    2. Rośliny: 1

    Konstaty Ildefons GałczyńskiOfiara świerzopa

    1
    Poezja, RoślinyJest w I Księdze Pana Tadeusza
    taki ustęp, panie doktorze:
    «Gdzie bursztynowy świerzop[1], gryka jak śnieg biała…»
    I właśnie przez ten świerzop neurastenia[2] cała…
    5
    O Boże, Boże…
    Bo gdy spytałem Kridla[3], co to takiego świerzop,
    Kridl odpowiedział: — Hm, może to jaki przyrząd?
    Potem pytałem Pigonia[4],
    a Pigoń podniósł ramiona.
    10
    Potem ryłem w cyklopediach[5],
    w katalogach i w słownikach,
    i w staropolskich trajediach[6],
    i w herbarzach, i w zielnikach…
    Idzie jesień i zima.
    15
    Ale świerzopa ni ma.
    Już szepczą naokół panie:
    — Cóż się zrobiło z chłopa!
    Dziękuję, panie Adamie!!!
    Jestem ofiara świerzopa.

    Pierwodruk: „Kurier Poranny” 1934, nr 306.

    Przypisy

    [1]

    świerzop — dawna regionalna nazwa niektórych gatunków roślin z rodziny kapustowatych mających żółte kwiaty i rosnących na nieużytkach i polach uprawnych jako chwast: a) rzodkiew świrzepa (Raphanus raphanistrum), o jadalnych liściach; lub b) podobna do niej gorczyca świrzepa (gorczyca polna, ognicha, Sinapis arvensis), dawniej używana w lecznictwie oraz do wytwarzania oleju i musztardy. [przypis edytorski]

    [2]

    neurastenia — nerwica, nadpobudliwość. [przypis edytorski]

    [3]

    Kridl, Manfred (1882–1957) — polski historyk i teoretyk literatury, profesor uniwersytetu w Wilnie, podczas wojny wyemigrował do USA; autor m.in. obszernego podręcznika Literatura polska wieku XIX (1925–1933). [przypis edytorski]

    [4]

    Pigoń, Stanisław (1885–1968) — historyk literatury polskiej, edytor, badacz romantyzmu i Młodej Polski; profesor uniwersytetu w Wilnie, a następnie Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie; znawca biografii i twórczości Mickiewicza, edytor i komentator wielu wydań (od 1925) poematu Pan Tadeusz w serii Biblioteka Narodowa (początkowo uważał Mickiewiczowski świerzop za ognichę, w ostatnich wydaniach opowiadał się za identyfikacją świerzopu jako rzepaku). [przypis edytorski]

    [5]

    cyklopedia (daw.) — encyklopedia. [przypis edytorski]

    [6]

    trajedia (daw.) — tragedia. [przypis edytorski]