1. Miłość: 1
  2. Samolubstwo: 1
  3. Walka: 1

Uwspółcześnienia: stolowym -> stalowym; wziąść -> wziąć; pruchnie -> próchnie; w padnie -> wpadnie. Zmodernizowano interpunkcję.

Elżbieta DrużbackaWiersze światoweNa piękność Narcyssa, uciekającego od miłości Nimfy Echo nazwane

1
Miłość, Walka, SamolubstwoDarmo zaczynasz wojnę z miłością, Narcyssie,
Darmo się z nią potykasz[1] w stalowym kiryssie[2],
Darmo ufasz w orężu, w trójgraniastą szpadę,
Gdyć nagie dziecko wziąć ją potrafi przez zdradę;
5
Wnet jedna strzałka
Zwojuje śmiałka.
Uciekaj w skały, puszcze, w knieje, lasy ciemne,
Uznasz, że w twem myślistwie uciechy daremne;
Pójdzie miłość za tobą i tam ci dokuczy,
10
Zganić pychę, jak jej masz hołdować, nauczy.
Porzuć zwierzynę,
Kochaj dziewczynę.
Pokaż mi Bohatyra, którego w tem męztwie[3]
By nad nim miłość tryumf nie wzięła w zwycięztwie[4].
15
Każda broń z twardej stali wykowana[5] pryśnie,
Przez pancerze, szyszaki, snadno[6] się przeciśnie.
Marsa roboty
Zmieni w zaloty.
Przez mury, bramy, szańce, przez okopy, mosty,
20
Miłość ma wolny przystęp i gościniec prosty.
Jeszcze taka forteca w naturze nie była,
Której by miłość swoją sztuką nie dobyła.
Architekt za nic
Uchodzi z granic.
25
W głuchych jaskiniach znajdzie miłość Eremitę[7],
Zapuści w zimny krzemień, w iskrze ognie skryte,
I ten, co go dopiero trącano krzesiwem,
Staje się rozgorzałem w płomieniu łuczywem.
Aż kości święte
30
W popiół rozdęte.
Kryje się miłość rada w spuszczone kaptury,
Gdzie chcąc być niepoznana, w skromności postury
Przybiera swoję[8] postać, wnet jak się rozrucha[9]
Podnieść radzi kaptura i pocieszyć ducha;
35
Pozwoli oku
Zarwać widoku.
Darmo Westalskie panny[10] wota czynią mocne
Odprawiać pilne straże i dzienne, i nocne;
Bo gdy sen naturalny, której zpląta[11] oczy,
40
Z bliskiego ognia często rada iskra skoczy,
Aż łamie wiarę
Gani ofiarę.
Miłość śliczne purpury, co je wstyd farbuje
I czym się czystość zdobi, tak zmaże, zgluzuie,
45
Że potem żaden malarz glansu ni poloru,
Nie potrafi przywrócić własności koloru;
Opełzły farby
Bo w wstydzie karby.
Bywa miłość w ogródku obwiedzionym płotem
50
Złotej ligi małżeńskiej, choć jej to nic po tem,
Bozkie psować wyroki; lecz ta gospodyni
W gruntownym ogrodzeniu skryte dziury czyni,
Zkąd[12] wielkie szkody
W jarzynie młody[13].
55
Rozgrzeje miłość i tych, co je wiek zgrzybiały
Z ciepła naturalnego odmienił w śnieg biały,
Trudnej dokaże sztuki, jeźli[14] w zgniłym próchnie
Ognia mniej, dymu więcej znajdzie, gdy weń dmuchnie;
Bies się ucieszy
60
Gdy stary zgrzeszy.
Otoż masz jawny dowód Narcyssie zuchwały,
Że miłości w daninie hołduje świat cały;
Czują ludzie, czuje zwierz, czuje to co żyje,
Moc pani, z której władzy nikt się nie wybije.
65
Porzuć upory
Zażyi[15] pokory.
Idź tam życzę, gdzie Echo swym cię prosi głosem,
Często instynkt prowadzi za fortuny losem
Tych, co za wolą nieba i za ludzką radą
70
Chodzą i swego szczęścia w nich nadzieję kładą;
Kto się tak rządzi
Nigdy nie zbłądzi.
Lecz kto zuchwale stąpa, górą nosi oczy,
Wpadnie w dół lub się w wodzie głębokiej omoczy,
75
Jak Narcyss wzgardził Nimfę, a do źródła kwapił,
Z łez własnych trunku zażył i śmierci się napił.
Zkończył[16] ze wstydem
Wojnę z Kupidem.

Przypisy

[1]

potykać się — walczyć, stawać do pojedynku. [przypis edytorski]

[2]

kirys — pancerz chroniący tułów; tu w pisowni starop. z podwojonym s. [przypis edytorski]

[3]

męztwie — dziś popr. forma ubezdźwięczniona: męstwie. [przypis edytorski]

[4]

zwycięztwie — dziś popr. forma ubezdźwięczniona: zwycięstwie. [przypis edytorski]

[5]

wykowany (daw.) — wykuty; por. kowal. [przypis edytorski]

[6]

snadno (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]

[7]

eremita — pustelnik. [przypis edytorski]

[8]

swoję — dziś popr.: swoją. [przypis edytorski]

[9]

rozruchać się — dziś popr.: rozruszać się; por. ruch. [przypis edytorski]

[10]

westalskie panny — westalki; dziewice-kapłanki bogini Westy. [przypis edytorski]

[11]

zpląta — dziś popr.: splącze. [przypis edytorski]

[12]

zkąd — dziś popr. forma ubezdźwięczniona: skąd. [przypis edytorski]

[13]

w (…) młody — dziś popr.: w młodej. [przypis edytorski]

[14]

jeźli — dziś popr. forma ubezdźwięczniona: jeśli. [przypis edytorski]

[15]

zażyi — dziś popr.: zażyj. [przypis edytorski]

[16]

zkończył — dziś popr. forma ubezdźwięczniona: skończył. [przypis edytorski]