Spis treści

    1. Dar: 1
    2. Grzeczność: 1
    3. Kobieta: 1
    4. Mężczyzna: 1
    5. Młodość: 1
    6. Polowanie: 1 2
    7. Starość: 1
    8. Zapach: 1

    Elżbieta DrużbackaWiersze światoweNa Bobra złapanego w sieci od[1] pewnego łowczego, którym sąsiadów utraktował

    1
    Polowanie, Dar, Grzeczność, ZapachRaz, gdy łowczemu przypadła myśl dobra
    Rozstawić sieci na leśnego zwierza,
    Przypadkiem jakimś, widzi w siatce bobra,
    Co go natura bardziej do więcierza[2]
    5
    Napędzić miała jak stworzenie wodne.
    Bóbr w kniei są to rzeczy dziwu godne.
    Łowczy jak ludzki, dzieli się z sąsiedztwem
    Częściami z bobra, by go z nim zażyli;
    Przyznają wszyscy, że szczęścia łowiectwem
    10
    Bardziej niż bobrem gust swój nasycili,
    Biorąc z łowczego łaski specyały[3],
    Z których odorem napełnion dom cały.
    Starość, Młodość, Polowanie, Kobieta, MężczyznaPosłał dla młodej pani ogon spory,
    Dla starej jakieś w papierze rupieci;
    15
    Te przeraźliwe zrobiły fetory,
    Skutek bobrowy w nos, w garło[4] zaleci;
    Dotknieniem owych śmierdzących kawalców[5],
    Trudno tabaki zażyć trzy dni z palców[6].
    Spyta się pani posłańca ciekawie:
    20
    Coś mi to przywiózł? on o strojach plecie:
    Ta mowi[7]: dawno strojem się nie bawię,
    Bom stara; a ten stroje chwali przecie.
    Na koniec rzecze: ja o to nie stoję[8],
    Komuś dał ogon, oddajże i stroje[9].

    Przypisy

    [1]

    od (daw.) — tu: przez. [przypis edytorski]

    [2]

    więcierz (daw.) — rodzaj sieci rybackiej. [przypis edytorski]

    [3]

    specyał (daw.) — dziś: specjał; rarytas, rzecz wyborna. [przypis edytorski]

    [4]

    garło (daw.) — dziś popr.: gardło. [przypis edytorski]

    [5]

    kawalec (daw., gw.) — kawałek; szczątek, fragment. [przypis edytorski]

    [6]

    Dotknieniem owych śmierdzących kawalców, trudno tabaki zażyć (…) — znaczenie konstrukcji zdaniowej: Jeśli się dotknie owe śmierdzące kawałki, trudno (potem) przez trzy dni zażyć palcami tabaki. [przypis edytorski]

    [7]

    mowić — dziś: mówić. [przypis edytorski]

    [8]

    nie stać o coś (daw.) — nie dbać o coś. [przypis edytorski]

    [9]

    stroje — tu: jądra. Na bobry polowano ze względu na ich futro oraz znajdujące się właśnie nad jądrami gruczoły, których wydzielina wykorzystywana była w celach medycznych i kosmetycznych. Od starożytności przypisywano bobrom, że dokonują autokastracji. Nie widząc możliwości, by umknąć myśliwemu, bobry same miały odgryzać sobie jądra i porzucając prześladowcy ten łup, uchodzić z życiem; wyraz „kastracja” miał pochodzić od łac. nazwy bobra: castor (choć bardziej uzasadnione byłoby etymologiczne wywodzenie nazwy rzecznych budowniczych od łac. castrum: budynek warowny, twierdza). Do tego właśnie wierzenia odnosi się w sposób żartobliwy wiersz: w finalnej odpowiedzi starszej damy pojawia się aluzja do łowów, lecz miłosnych; obdarowana niechcianym, cuchnącym prezentem, oświadcza dowcipnie, że złożenie jej „strojów” bobrowych w darze jest nieporozumieniem, ponieważ nie występuje już w roli łowczyni. [przypis edytorski]