Elżbieta Drużbacka

Wiersze światowe
Opisanie oczu ciekawych Akteona



Często ciekawe oko szkodę czyni w duszy,
    Często w niewolne jarzmo wolnego zaprzęga;
Oko nasz nieprzyjaciel, mózg i ciało suszy,
  Zdrów dopiero, wnet z niego żebrak niedołęga,
    Choruje napiera się, a nie wie, że w trunku
    Zamiast lekarstwa bierze złą śmierć w bassarunku.
Teć to są perspektywy misternej roboty,
    I choć z daleka patrząc, nie nasyca wzroku,
Pędzi ciekawość szybko, dodaje ochoty,
    Pozwala bezpieczeństwa, przyspieszając kroku;
    Zaciekły oślep bieżąc, często w przepaść mierzy,
    Oczy traci, gdy głowę o skałę uderzy.
Przypłacił ciekawości *Akteon* myśliwy,
    Lubo nie szukał w kniei damy lub jelenia;
Hartowną strzałę z łuku wypuściwszy chciwy,
    Bieży w lot do harapu, ubił bez wątpienia,
    A pragnąc oczy napaść, w pobitej zwierzynie
    Topi wzrok równo z strzałą w kąpiącej dziewczynie.
Nie sądzi ją być z rzędu Bogiń wielowładnych,
    Choć z twarzy coś Bozkiego, w groźnej minie czyta;
Pasterek dosyć widząc, przy piękności ładnych,
    Żadnej się gust i z sercem tak mocno nie chwyta:
    Im dłużej myje nogi, ciało wodą pleszcze,
    Nie dość opodal widzieć, z bliska lepiej jeszcze.
Już wszelkich sztuk przybiera, dogodzić swej woli;
    Raz się skrada pomiędzy gęstych drzew zarośle,
Wnet jak wąż pełznie w trawie, nie czując, że boli,
    Gdy ciernie ostry bodziec w ciało miękkie pośle.
    Nie dba na ciernie, głogi, osty i zawady
    Ten, kto ciekawych oczu, rad słucha porady.
Stanął *Akteon* w mecie pożądanej blisko,
    Tak, że już było trudno przydać więcej kroku;
Wnet Bożek łuczny z niego uczyni igrzysko,
    Wnet pozna, co za skutek w zakazanym stoku,
    W którym *Dyana* czysta, Bozkie myjąc członki
    Na pokrycie nagości nie miała zasłonki.
W tym spojrzy w bok, postrzeże ukrytego szpiega:
    Wstydem, a potem gniewem zdjęta, wodą pryśnie
Zalawszy oczy, sama szukając *Nimf* biega,
    Okiem nań, słowem groźnym jak piorunem ciśnie,
    Mówiąc mu: byś nie wydał przed światem sekretu,
    Coś widział, bądź jeleniem, z mojego dekretu.
Ledwie co wymówiła Bogini zajadła,
    Aż postać kawalera wybornej urody
Mieni się, bo twarz z głową natychmiast opadła.
    Dopiero uznał, jakiej wzrok nabawił szkody,
    Gdy w zamianę za ludzką i kształtną posturę
    Brać musi jeleniową głowę, nogi, skórę.
Nie dosyć, że z człowieka przemieniony w zwierza
    Lecz własnych psów sprobował tyraństwa nad sobą.
Wołać chce, ci go szarpią, lancą ku nim zmierza,
    Myśląc wzdycha, cóż to jest *Akteonie* z tobą?
    Za jednę oczu twoich chęć, przypłacasz śmiercią,
    Okrywasz się jelenią i twoich psów siercią.
Otoż tak igrać z Bogi! a śmiałością grzeszyć?
    Chronić się raczej życzę ich pomsty i gniewu:
Mają moc złych ukarać, mają dobrych cieszyć,
    Człowieka niemym zrobią, mówić każą drzewu.
    Często zła myśl, złe oko, gdzie żądza przeklęta,
    Mieni ludzie w bestye i głupie bydlęta.




-----
Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, dostępna jest na stronie wolnelektury.pl.
Wersja lektury w opracowaniu merytorycznym i krytycznym (przypisy i motywy) dostępna jest na stronie http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/druzbacka-wiersze-swiatowe-opisanie-oczu-ciekawych-akteona.

Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Wolne Lektury.

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3: https://artlibre.org/licence/lal/pl/
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych.
Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur: https://wolnelektury.pl/info/zasady-wykorzystania/
Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Tekst opracowany na podstawie: Poezye Elżbiety Drużbackiej, Tomik I, Lipsk, u Breitkopf et Haertel, 1837 ([s.l. : s.n.])

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Ołtusek, Aleksandra Sekuła.