Spis treści

    1. Błądzenie: 1
    2. Dom: 1
    3. Droga: 1
    4. Los: 1
    5. Uchodźca: 1
    6. Wygnanie: 1
    7. Zagłada: 1

    Pola BraunPrzeprowadzka

    1
    Bez mebli, paczek i gratów.
    Nikt nas nie witał chlebem i solą,
    Nikt nam nie przyniósł kwiatów.
    5
    A w gruncie rzeczy, kogo to wszystko obchodzi?
    Przeprowadzałyśmy się w tej wojnie
    Z Bielska do Lwowa, do Łodzi.
    Jesteśmy przyzwyczajone
    Od kiedy trwa wojenny stan
    10
    Do bezustannej wędrówki,
    Do ciągłych nowych zmian.
    A mimo to, chociaż to głupie,
    A może i dziecinne,
    Nie chce się zmieniać myśli
    15
    Na nowe, obce i zimne.
    Nic więc dziwnego, że człowiek
    Chodzi ponury i zły,
    Zwłaszcza że mu jest nieswojo
    I deszcz za oknem mży.
    20
    I zwłaszcza że my tak blisko
    Teraz jesteśmy szosy,
    Z którą nierozerwalnie
    Sprzęgły się nasze losy,
    LosA ślepy los nas trzyma
    25
    Mocno, jak pająk w swych mackach,
    I chciałoby się zapytać:
    Kiedy też znów przeprowadzka?
    ZagładaOdpowiedzże[1] nam losie,
    A tym razem bądź z nami szczery,
    30
    Dokąd nas zaprowadzisz:
    Na wolność, czy do gaskamery[2]?

    Przypisy

    [1]

    odpowiedzże — daw. konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; inaczej: odpowiedz koniecznie, odpowiedz wreszcie. [przypis edytorski]

    [2]

    gaskamera — inaczej: komora gazowa; urządzenie do uśmiercania ludzi trującym gazem. Uśmiercanie gazem (zwykle preparatami cyjanowodoru, np. cyklonem B) było jednym ze sposobów masowego mordowania przez nazistów w czasie drugiej wojny światowej.

    Początkowo naziści wykorzystywali trujące właściwości spalin samochodowych, uśmiercając nimi w ramach Akcji T4 niemieckie dzieci z widocznymi wadami rozwojowymi, przebywające w instytucjach opiekuńczych, następnie dorosłe osoby z niepełnosprawnością intelektualną lub chore psychicznie (szacuje się, że w sumie w ten sposób zamordowali ok. 300 tys. osób, początkowo obywateli Niemiec i Austrii, z czasem także Polski z terenów okupowanych przez III Rzeszę). Od 1942 r., kiedy Akcja T4 została zakończona, zaangażowany w nią personel i sprzęt skierowano do obozów koncentracyjnych i obozów zagłady. Trujących gazów używano w ciężarówkach (po raz pierwszy użyto ich do zamordowania ludzi ze względu na ich narodowość w lutym 1942 r., było to ok. 4 tys. osób narodowości romskiej i ok. 4 tys. żydowskiej), następnie w pomieszczeniach istniejących już budynków (np. w piwnicach zamków), a z czasem w specjalnie wybudowanych pomieszczeniach, które miały udawać łaźnie. Takie komory gazowe funkcjonowały na Majdanku, czyli obozie, w którym przebywała i została zamordowana autorka wiersza.

    [przypis edytorski]