Bełza, Władysław Disce puer http://www.wolnelektury.pl/lektura/katechizm-polskiego-dziecka Sekuła, Aleksandra Trzeciak, Weronika Niedziałkowska, Marta Trzeciak, Weronika Fundacja Nowoczesna Polska Modernizm Liryka Wiersz Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN. http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/katechizm-polskiego-dziecka-disce-puer http://www.polona.pl/dlibra/docmetadata?id=5586 Władysław Bełza, Katechizm polskiego dziecka, Drukarnia Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Lwów 1912 Domena publiczna - Władysław Bełza zm. 1913 1984 xml text text 2010-10-13 pol http://redakcja.wolnelektury.pl/media/dynamic/cover/image/155.jpg frosty morning, mmlolek@Flickr, CC BY 2.0 http://redakcja.wolnelektury.pl/cover/image/155 Władysław Bełza Katechizm polskiego dziecka Disce puerdisce puer (łac.) --- ucz się, chłopcze. KrólSiadł król BatoryBatory, Stefan (1533--1586) --- właśc. Istvan Bathory, książę Siedmiogrodu, od 1571 król Polski, a od 1576 wielki książę litewski; poślubił Annę Jagiellonkę, córkę Zygmunta I Starego, ostatnią przedstawicielkę Piastów na polskim tronie. Jeden z najwybitniejszych polskich królów elekcyjnych. na swej stolicy / W sławy i blasku potędze; / Miecz mu połyskał w dzielnej prawicy, / Dłoń drugą oparł na księdze. Strój, Pozycja społecznaPrzed królem stało małe pacholępacholę (przestarz.) --- chłopiec mający od kilku do kilkunastu lat, już nie małe dziecko, a jeszcze nie młodzieniec; także: giermek., / Uśmiech miał w oczach swawolny, / Ale myśl jakąś jasną na czole, / A był to biedny żakżak (przestarz.) --- uczeń, student. szkolny. Choć ubiór jego nie lśnił szkarłatem, / Bo nosił świtkęświtka --- męska odzież wierzchnia używana przez chłopów oraz ubogą szlachtę; rodzaj koszuli z długimi rękawami, wykonanej z grubego materiału, sięgającej do połowy ud lub do kolan; stała się symbolem biedy, ale też szlachetnej prostoty; siermięga. siermiężnąsiermiężny --- prosty; wykonany z grubego materiału, zgrzebny.; / Nie drżał on trwożnie przed majestatem, / Choć stał z pokorą należną. Nauka, Uczeń, SławaA król i mędrzec w jednej osobie, / Los chłopca mając na względzie: / ,,Ucz się! --- doń rzecze, --- a ja to zrobię, / Że w pierwszych będziesz stał rzędzie!" Bo wiedział król ten, że nie garść złota / Darzy znaczeniem i władzą; / Ale nauka, prawość i cnota, / Na szczeble sławy prowadzą. I choć król dawno spoczął już w grobie,/ Dotąd brzmi jego orędzieorędzie --- apel, odezwa; skierowane do ogółu społeczeństwa uroczyste przemówienie osoby piastującej ważny urząd (przywódcy państwa, dostojnika kościelnego), często wygłaszane z okazji jakiegoś wydarzenia lub święta.:/ ,,Ucz się pacholę! a mówię tobie,/ Że będziesz w pierwszych stał rzędzie!"