Bełza, Władysław
Disce puer
http://www.wolnelektury.pl/lektura/katechizm-polskiego-dziecka
Sekuła, Aleksandra
Trzeciak, Weronika
Niedziałkowska, Marta
Trzeciak, Weronika
Fundacja Nowoczesna Polska
Modernizm
Liryka
Wiersz
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/katechizm-polskiego-dziecka-disce-puer
http://www.polona.pl/dlibra/docmetadata?id=5586
Władysław Bełza, Katechizm polskiego dziecka, Drukarnia Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Lwów 1912
Domena publiczna - Władysław Bełza zm. 1913
1984
xml
text
text
2010-10-13
pol
http://redakcja.wolnelektury.pl/media/dynamic/cover/image/155.jpg
frosty morning, mmlolek@Flickr, CC BY 2.0
http://redakcja.wolnelektury.pl/cover/image/155
Władysław Bełza
Katechizm polskiego dziecka
Disce puerdisce puer (łac.) --- ucz się, chłopcze.
KrólSiadł król BatoryBatory, Stefan (1533--1586) --- właśc. Istvan Bathory, książę Siedmiogrodu, od 1571 król Polski, a od 1576 wielki książę litewski; poślubił Annę Jagiellonkę, córkę Zygmunta I Starego, ostatnią przedstawicielkę Piastów na polskim tronie. Jeden z najwybitniejszych polskich królów elekcyjnych. na swej stolicy /
W sławy i blasku potędze; /
Miecz mu połyskał w dzielnej prawicy, /
Dłoń drugą oparł na księdze.
Strój, Pozycja społecznaPrzed królem stało małe pacholępacholę (przestarz.) --- chłopiec mający od kilku do kilkunastu lat, już nie małe dziecko, a jeszcze nie młodzieniec; także: giermek., /
Uśmiech miał w oczach swawolny, /
Ale myśl jakąś jasną na czole, /
A był to biedny żakżak (przestarz.) --- uczeń, student. szkolny.
Choć ubiór jego nie lśnił szkarłatem, /
Bo nosił świtkęświtka --- męska odzież wierzchnia używana przez chłopów oraz ubogą szlachtę; rodzaj koszuli z długimi rękawami, wykonanej z grubego materiału, sięgającej do połowy ud lub do kolan; stała się symbolem biedy, ale też szlachetnej prostoty; siermięga. siermiężnąsiermiężny --- prosty; wykonany z grubego materiału, zgrzebny.; /
Nie drżał on trwożnie przed majestatem, /
Choć stał z pokorą należną.
Nauka, Uczeń, SławaA król i mędrzec w jednej osobie, /
Los chłopca mając na względzie: /
,,Ucz się! --- doń rzecze, --- a ja to zrobię, /
Że w pierwszych będziesz stał rzędzie!"
Bo wiedział król ten, że nie garść złota /
Darzy znaczeniem i władzą; /
Ale nauka, prawość i cnota, /
Na szczeble sławy prowadzą.
I choć król dawno spoczął już w grobie,/
Dotąd brzmi jego orędzieorędzie --- apel, odezwa; skierowane do ogółu społeczeństwa uroczyste przemówienie osoby piastującej ważny urząd (przywódcy państwa, dostojnika kościelnego), często wygłaszane z okazji jakiegoś wydarzenia lub święta.:/
,,Ucz się pacholę! a mówię tobie,/
Że będziesz w pierwszych stał rzędzie!"