Charles Baudelaire Kwiaty zła Staruszki tłum. Adam [Zofia Trzeszczkowska] M-ski W labiryntach prastarych stolic, w ich odmęcie, Gdzie ma swój czar to nawet, co ohydne i wstrętne, Gnany smutnym kaprysem rad ścigam zawzięcie, Istoty dziwne, mimo zgrzybiałość ponętne. Te poczwary bezkształtne — to niegdyś kobiety — Eponina lub Lais! Dziś zmięte, zgarbione… Kochajmy je! to jeszcze duchy — te szkielety W podarte, wynoszone szmaty otulone. Czołgają się, chłostane cnotą bezlitośnie, Drżąc przed nadbiegających hukiem omnibusów, I jak relikwie tuląc u boku miłośnie, Woreczki, szyte w kwiaty lub w godła rebusów. Drepcą jak marionetki — lub podobne rannym Zwierzętom — wloką swoje umęczone członki, Lub drgają mimo woli ruchem nieustannym, Te przez jakiegoś biesa poruszane dzwonki. — Wzrok ich, to głębia, kędy nocą woda świeci. Błyszczy — i mimo starość jak świder przeszywa, W ich spojrzeniu jest boski wyraz oczu dzieci, W których lada błyskotka śmiech i dziw wyzywa. — Czyście zauważyli, że trumny staruszek, Bywają często szczupłe jak trumna dziecięca? Śmierć mądra w tym zbliżeniu z całunem pieluszek Składa symbol dziwaczny, co jednak przynęca. — I gdy na tle Paryża, wielkiego mrowiska, Taki blady cień przemknie — coś mi z cicha szepce, Iż te wątłe istoty, widmowe zjawiska Suną się pomalutku ku nowej kolebce. Albo, patrząc na dziwnie złamane postacie, Rozmyślam, geometrii pracami zajęty, Ile się też robotnik na swoim warsztacie Namorduje nad formą skrzyń na one szczęty? Jak oczy — studnie ryte przez łez miliony, Tygle, które stygnący metal porysował,… Mają czar tajemniczy i niezwyciężony Dla tych, kogo surowy los od dziecka chował. 2. Westalka, dawniejszego Frascati ponęta; Kapłanka Thalii, której, — o zmienności doli! Tylko nieboszczyk sufler nazwisko pamięta; Kwiat cudny, niegdyś słynna pieszczota Tivoli; Wszystkie mię upajają! lecz śród tej biedoty, Są takie, co żółć mieniąc w miód, rzekły wbrew losom Poświęceniu — od niego biorąc skrzydeł loty: „Hipogryfie potężny, nieś mię ku Niebiosom!” Tę, niedola Ojczyzny ciężkim jarzmem gniecie, Małżonek wylał na nią wszystkie męki piekła; Ta — Madonna przez własne udręczona dziecię, A z ócz każdej z nich cała rzeka łez wyciekła! 3. Ileż ich znam! Jak często goniłem za niemi! Pamiętam jedną, która o zachodzie słońca, Gdy Niebo zda się krwawić rany szkarłatnymi, Na ustronnej ławeczce siadała milcząca, By posłuchać koncertu, jaki wojsko grywa Po ogrodach, orkiestra z trąb głównie złożona, Co w te złote wieczory, gdy wszystko odżywa, Jakąś skrę bohaterstwa tchną w mieszczuchów łona. Ta, z życiem jeszcze, dumna, sztywna — z swej uboczy Piła chciwie rycerski śpiew marsowych synów; Czasem jak stary orzeł otwierała oczy; Jej skroń z marmuru zdała się godną wawrzynów! 4. Tak idźcie, stoicznie, bez skarg, nieugięte, W pośrodku żywych stolic mętnego chaosu, Matki z łonem przebitym, hetery lub święte, Których imiona niegdyś brzmiały śród rozgłosu. Wy, coście były wdziękiem, coście były sławą, Dziś nikt was nie zna! Nieraz opój rozbestwiony Swą szyderczą miłością znieważa was krwawo, A w ślad skacząc przedrzeźnia ulicznik spodlony. Cienie skurczone, co się wstydzicie istnienia, Śliznące się wzdłuż murów, zgarbione, nieśmiałe, Ach, dziś was nikt nie wita! (dziwne przeznaczenia!) Szczątki ludzkości, już dla wieczności dojrzałe! Lecz ja, który nad wami czuwam duszą tkliwą I wzrokiem niespokojnym chwiejne śledzę kroki, Jakbym był ojcem waszym, — doświadczam — o dziwo! Skrycie, bez wiedzy waszej — radości głębokiej. — Widzę uczuć młodzieńczych rozkwity, uśmiechy, I dni dawno ubiegłych smug ciemny lub złoty, Przerywam serc tysiącem szałów waszych grzechy, A duch mój się waszymi opromienia cnoty — Szczęty, mózgi pokrewne, o bliski mi świecie! Co wieczór uroczyście żegnam was wzruszony! Osiemdziesięcioletnie Ewy, gdzie będziecie Jutro? wy, które tłoczą srogie losów szpony? ----- Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, dostępna jest na stronie wolnelektury.pl. Wersja lektury w opracowaniu merytorycznym i krytycznym (przypisy i motywy) dostępna jest na stronie http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/kwiaty-zla-staruszki. Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Wolne Lektury. Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur. Ten utwór jest w domenie publicznej. Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3: https://artlibre.org/licence/lal/pl/ Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur: https://wolnelektury.pl/info/zasady-wykorzystania/ Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki. Tekst opracowany na podstawie: Karol Baudelaire, Kwiaty grzechu, tłum. Adam M-ski [Zofia Trzeszczkowska] i Antoni Lange, H. Cohn, Warszawa 1894 Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN. Opracowanie redakcyjne i przypisy: Marta Niedziałkowska, Aleksandra Sekuła, Weronika Trzeciak.