Spis treści

    1. Bóg: 1
    2. Dźwięk: 1
    3. Kondycja ludzka: 1
    4. Muzyka: 1
    5. Sztuka: 1
    6. Łzy: 1

    Charles BaudelaireKwiaty złaLatarnietłum. Adam M-ski

    1
    SztukaRubens[1] — ogród lenistwa, rzeka zapomnienia,
    Puch ciał świeżych, od których miłość stroni z dala,
    Lecz gdzie życie wciąż kipi pełne ruchu, wrzenia,
    Jak powietrze pod niebem, jako w morzu fala.
    5
    Da Vinci[2] — duch jak głębia ciemnego zwierciadła,
    W którym anioły śliczne, z uśmiechy słodkimi[3],
    Tajemnicą okryte wstają jak widziadła
    W kraju zamkniętym lody i jodły[4] smukłymi.
    Rembrandt[5] — pełen stłumionych gwarów szpital smutny,
    10
    Gdzie tylko krzyż wyciąga ramiona olbrzymie,
    Gdzie się z brudów modlitwa i płacz rwie pokutny,
    I czarem z nagła przemknie błysk słaby, jak w zimie.
    Buonarotti[6] — otchłań, gdzie jawią się oku
    Herkule i Chrystusy, i sztywne jak struny
    15
    Potężnych widm postacie powstające w mroku,
    Które, prostując palce, drą swoje całuny;
    Wściekłości zapaśników, faunowe bezwstydy
    Tyś oddał, z dumnym sercem wyżółkły szkielecie,
    Wielki odkrywco piękna śród nędz i ohydy,
    20
    Mocarzu galerników, tęskliwy Pugecie[7]!
    Watteau[8] — karnawał, kędy krocie serc szlachetnych,
    Płomieniąc się, unoszą motylimi loty,
    Tłum ozdób lekkich, świeżych, co przy ogniach świetnych
    Pająków — tchną w balowy wir szału zawroty.
    25
    Goya[9] — zmora, — świat ciemny, gdzie wiedźmy trup dziecka
    Warzą pośród sabatów, gdzie u luster baby,
    A pończoszki — dziew rzesza naga i zdradziecka
    Tak wdziewa, by szatanów skusiły powaby;
    Delacroix[10] — przez piekieł opętany mary,
    30
    Staw krwi pośród zielonych wiecznie sosen cienia,
    Kędy pod niebem chmurnym dziwaczne fanfary
    Muzyka, DźwiękPłyną, jakby Webera[11] tłumione westchnienia:
    Te przekleństwa, bluźnierstwa, te skargi, zachwyty,
    Te krzyki i łzy rzewne, i hymny weselne,
    35
    To przez sto labiryntów głos echem odbity,
    Opium boskie, co serca upaja śmiertelne;
    To hasło, przekazane przez legiony straży,
    To rozkaz, przez tysiączne tuby powtarzany,
    Majak, co się ze szczytu wież tysiąca żarzy,
    40
    Sygnał w puszczy zbłąkanym myśliwcom podany.
    Łzy, Kondycja ludzka, BógBo, zaprawdę, najlepsze godności swej, Panie,
    Świadectwo, jakie ludzkość składa tobie, Bogu,
    Jest to wrzące, przeciągłe z wieków w wieki łkanie,
    Co aż tam u wieczności twej zamiera progu!

    Przypisy

    [1]

    Rubens, Peter Paul (1577–1640) — malarz flamandzki, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli baroku. [przypis edytorski]

    [2]

    Da Vinci, Leonardo (1452–1519) — wł. malarz, a także architekt, filozof, poeta i wynalazca; najwybitniejszy przedstawiciel renesansu. [przypis edytorski]

    [3]

    z uśmiechy słodkimi — dziś popr.: z uśmiechami słodkimi. [przypis edytorski]

    [4]

    zamkniętym lody i jodły — dziś popr.: zamkniętym lodami i jodłami. [przypis edytorski]

    [5]

    Rembrandt, Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — holenderski malarz, rysownik i grafik. [przypis edytorski]

    [6]

    Buonarotti, właśc. Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni, zw. Michałem Aniołem (1475–1564) — wł. malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt epoki renesansu. [przypis edytorski]

    [7]

    Puget, Pierre (1620–1694) — fr. rzeźbiarz, malarz i architekt barokowy; twórca rzeźb religijnych, mitologicznych i historycznych, portrecista; jego styl cechował naturalizm i dynamika formy. [przypis edytorski]

    [8]

    Watteau, Jean Antoine (1684–1721) — fr. malarz i rysownik; kolorysta, przedstawiciel rokoka. [przypis edytorski]

    [9]

    Goya, właśc. Francisco José Goya y Lucientes (1746–1828) — malarz nadworny królów Hiszpanii: Karola III Burbona, Karola IV Burbona i Ferdynanda VII Burbona; nasycał styl klasycyzmu barokową ekspresją. [przypis edytorski]

    [10]

    Delacroix, Ferdinand Victor Eugène (1798–1863) — fr. malarz, sztandarowy przedstawiciel romantyzmu; jego malarstwo pozostawało pod silnym wpływem Rubensa. [przypis edytorski]

    [11]

    Weber, Carl Maria (1786–1826) — niem. kompozytor, przedstawiciel wczesnego romantyzmu. [przypis edytorski]