Spis treści

    1. Cierpienie: 1
    2. Cisza: 1
    3. Historia: 1
    4. Natura: 1
    5. Niebezpieczeństwo: 1
    6. Okrucieństwo: 1
    7. Pamięć: 1 2
    8. Polowanie: 1
    9. Przemoc: 1
    10. Serce: 1
    11. Strach: 1 2
    12. Sumienie: 1
    13. Ucieczka: 1
    14. Walka: 1
    15. Wojna: 1
    16. Śmierć: 1
    17. Żałoba: 1

    Krzysztof Kamil BaczyńskiPokolenie (Wiatr drzewa spienia…)

    1
    NaturaWiatr drzewa spienia. Ziemia dojrzała.
    Kłosy brzuch ciężki w górę unoszą
    i tylko chmury — palcom czy włosom
    podobne — suną drapieżnie w mrok.
    5
    ŚmierćZiemia owoców pełna po brzegi
    kipi sytością jak wielka misa.
    Tylko ze świerków na polu zwisa
    głowa obcięta strasząc jak krzyk.
    Kwiaty to krople miodu — tryskają
    10
    ściśnięte ziemią, co tak nabrzmiała,
    pod tym jak korzeń skręcone ciała,
    żywcem wtłoczone pod ciemny strop.
    Niebezpieczeństwo, StrachOgromne nieba suną z warkotem.
    Ludzie w snach ciężkich jak w klatkach krzyczą.
    15
    Usta ściśnięte mamy, twarz wilczą,
    czuwając w dzień, słuchając w noc.
    Pod ziemią drążą strumyki — słychać —
    krew tak nabiera w żyłach milczenia,
    ciągną korzenie krew, z liści pada
    20
    rosa czerwona. I przestrzeń wzdycha.
    Okrucieństwo, Cierpienie, PrzemocNas nauczono. Nie ma litości.
    Po nocach śni się brat, który zginął,
    któremu oczy żywcem wykłuto,
    któremu kości kijem złamano;
    25
    i drąży ciężko bolesne dłuto,
    nadyma oczy jak bąble — krew.
    Strach, SumienieNas nauczono. Nie ma sumienia.
    W jamach żyjemy strachem zaryci,
    w grozie drążymy mroczne miłości,
    30
    własne posągi — źli troglodyci[1].
    Żałoba, Polowanie, UcieczkaNas nauczono. Nie ma miłości.
    Jakże nam jeszcze uciekać w mrok
    przed żaglem nozdrzy węszących nas,
    przed siecią wzdętą kijów i rąk,
    35
    kiedy nie wrócą matki ni dzieci
    w pustego serca rozpruty strąk.
    Pamięć, SerceNas nauczono. Trzeba zapomnieć,
    żeby nie umrzeć rojąc to wszystko.
    Wstajemy nocą. Ciemno jest, ślisko.
    40
    Szukamy serca — bierzemy w rękę,
    nasłuchujemy: wygaśnie męka,
    ale zostanie kamień — tak — głaz.
    Wojna, Walka, Cisza, Pamięć, HistoriaI tak staniemy na wozach, czołgach,
    na samolotach, na rumowisku,
    45
    gdzie po nas wąż się ciszy przeczołga,
    gdzie zimny potop omyje nas,
    nie wiedząc: stoi czy płynie czas.
    Jak obce miasta z głębin kopane,
    popielejące ludzkie pokłady
    50
    na wznak leżące, stojące wzwyż,
    nie wiedząc, czy my karty iliady[2]
    rzeźbione ogniem w błyszczącym złocie,
    czy nam postawią, z litości chociaż,
    nad grobem krzyż.

    22 lipca 1943

    Przypisy

    [1]

    troglodyta — jaskiniowiec; osoba nieokrzesana, prymitywna. [przypis edytorski]

    [2]

    Iliada — jeden z najstarszych, obok Odysei, zabytek literatury europejskiej, epos bohaterski starożytnego poety greckiego Homera, datowany na VIII a. VII w. p.n.e., opisujący dzieje wojny trojańskiej. [przypis edytorski]