Krzysztof Kamil Baczyński [Noc zielona była…] Noc zielona była. Po dniu skwarnym głębokość jej szumiała jakby liście czarne, w których mleczny rdzeń wyrósł, i kroplami gwiazd odmierzał się powoli nieobjęty czas. Maria czekała cicho. I zdało się, płynął świat ogromny w oddechu nieba jak otchłanie, co wiało wielkim oknem na stół, na posłanie białe i nie dotknięte. Czekała, W milczeniu na piersi ręce kładła, a wtedy się pienił krwi jej rozgrzany napój i owoce mleczne pęczniały jej pod dłonią, i czuła, jak bije bolesna piąstka serca. I czuła, że żyje łodyżka w niej maleńka, listeczkami dwoma obejmująca miłość całą, jaką ona i Jan zamknęli w sobie. I gdy rękę niżej obsunęła, poczuła, jak ją szorstko liże płomienny język ciszy. Brzuch miała jak kroplę ogromną, w rozłożystą misę biódr zamknięty. W takiej ciszy słyszała, jak na godzin stopnie pnie się w niej ten rośliny puch, twardnieje w orzech i czeka też, i milczy […] * A był to bój jak skała ciężki, skrzepły w sobie. Ulica była ciemna. Bił głos. Z okien nisko — — zlęknionych oczu listek. Od krwi było ślisko. Sypki grzechot o ściany. Potem świst. Schyleni, przypadali głowami jak do dna — do ziemi. A ziarna kul jak nici czerwone śród nocy szyły wzburzoną ciemność. On zgarnął — na oczy sypiący — potok włosów i jeszcze raz nabił, i jak oporne zwierzę długo w dłoni dławił broń. Znów trzepotał skrzydłem ołowianym zerwany łańcuch strzałów. Potem granat w górę trysnął i raz na zawsze zamilczał w ciemności zmiażdżony bruk i bezruch czarnych ciał. On jeszcze chwilę wyższy jakby stał u ściany, przedłużony cieniem, potem skośny jak kostur, co przy murze postawiony czekał, ruszony, upadł. Tylko plusk bezgłośny zamknął się nad nim cicho, noc się jak powieka zmrużyła i zapadła. Jeszcze gwiazd ulewa zza chmury wynurzona opadała z drzewa i szumiał rudy kasztan strugami na wietrze, i stało skamieniałe nad światem powietrze. Sień wiała ciemna i z niej, zda się, płynął chłodny oddech zapachu róż, krwi i jaśminu. A ona ręce wzniosła i w nich jakby kruchą wazę, w której cierpienie jej zastygło ciężkie, i już tych rąk opuścić ani wznieść nie mogła wyżej. Wiał chłód spokojny i szumiała trwoga. Była cisza. Powoli szli tak, nieśli razem ciężar, co z każdym krokiem stawał im się głazem w dłoniach serdecznych. Pościel wzdęta wklęsła i leżał nieruchomy tak — jak przedmiot ważki, który nie znając trwogi, nie zapragnął łaski. Twarz miał rzeźbioną w wosku, minuty mu ryły coraz ją głębiej, niżej zapadała w siebie, i oczy, które tyle udźwignęły siły, wędrowały daleko po otwartym niebie, gdzie krajobraz zmniejszony żeglował spokojnie na ukos burzom ludzkim, trwogom, łzom i wojnie. Ona nie rzekła nic, tylko jej dłoń jak kwiat […] ----- Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, dostępna jest na stronie wolnelektury.pl. Wersja lektury w opracowaniu merytorycznym i krytycznym (przypisy i motywy) dostępna jest na stronie http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/baczynski-noc-zielona-byla. Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Wolne Lektury. Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur. Ten utwór jest w domenie publicznej. Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3: https://artlibre.org/licence/lal/pl/ Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur: https://wolnelektury.pl/info/zasady-wykorzystania/ Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki. Tekst opracowany na podstawie: Krzysztof Kamil Baczyński, Poezje, wybór K. Wyka, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1977. Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez fundację Nowoczesna Polska. Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paweł Kozioł, Maciej Rajski. Publikację wsparli i wsparły: Katarzyna Walichnowska, Tomasz Kolinko, zby, sroczka, Piotr Skirski, animal, Jan Marcinkiewicz, Sławomir Czarnecki, Joanna Stępień, Alkina, Daga, Justyna Sławik, 10, Beata i Gabrysia Wcisło, Agnieszka Bielawska.