Adam AsnykPrzed jutrem
1Trudno bez żalu patrzeć na zagładę
Dawnych form bytu, do których przywykły
Oczy i serca, tak zatrzymać rade
Na fali czasu cień przeszłości nikły.
5Trudno nie boleć, widząc, jak zamiera
To, z czem za młodu byliśmy związani…
Jak naszych uczuć, naszych dążeń sfera,
Powoli w ciemnej nurza się otchłani.
Lecz boleść nasza z dniem się kończy naszym
10I pośród świata długo nie zagości,
I rozpaczliwą skargą nie odstraszym
Tryumfalnego pochodu przyszłości.
Przyszłość ma prawa silniejsze i przed nią
Ustąpić musi teraźniejszość zwiędła,
15Chociaż chce chwilę przedłużać poprzednią
I trwać w postaci, w jaką się oprzędła.
Próżno się czepia obumarłych tkanek
I w nich kształt przyszły więzić się wysila:
Z martwej powłoki w nowy życia ranek
20Przyszłość na skrzydłach wyleci motyla.
Świat zrzucić korę zbutwiałą pospiesza,
Bo ją rozsadza młoda, silna zieleń;
Nienarodzonych niezliczona rzesza
Z niecierpliwością czeka chwili wcieleń.
25Nowe uczucia, myśli, ideały,
Nowe kierunki, nowe formy istnień
Ćwiartują łona, co je zrodzić miały,
Aby przyspieszyć dzień urzeczywistnień.
Ci, którzy patrzą na dzisiejszy przełom
30Pod nowych haseł i dążności wodzą,
Muszą złorzeczyć bezlitośnym dziełom,
Któremi dzieci w pierś macierzy godzą.
Musi ich trwożyć ten szalony zamach,
Który pozornie zrywa wszystkie węzły,
35I w zacieśnionych nie mieści się ramach
Pojęć, co w martwym zastoju uwięzły.
A przecież cała ta burzliwa siła
To zawsze tylko ciąg przeszłości dalszy:
W jej łonie dawno, jako zaród, tkwiła,
40Pragnąc osiągnąć rozwój doskonalszy.
Więc choć się zwraca przeciw swej macierzy
I straszy ojców swem potwornem licem,
Do pnia wspólnego pokoleń należy,
I dawnych prądów prawym jest dziedzicem.
45Gdy się na światło dobędzie z ukrycia,
Spadnie z niej kształtów pierwotnych ohyda,
I pojednana z warunkami życia
Świeża latorośl świeże kwiaty wyda.
I to, nad czego boleliśmy stratą,
50Znów odświeżonym zajaśnieje bytem,
Łącząc przeszłości spuściznę bogatą
Z nowych porywów młodzieńczym rozkwitem.
